درخواست مشاوره رایگان

پروتز و انواع آن را بشناسید

21 مهر 1399

زمان مطالعه: ۲ دقیقه

پروتز چیست؟

هرنوع ابزاری که به جای عضو از دست رفته قرار گیرد و ظاهر، عملکرد و یا هردوی آن‌ها را برای فرد بازیابی کند پروتز نامیده می‌شود. در گذشته بیشتر پروتزها را از جنس چوب یا فلز می‌ساختند. در حالی که امروزه با پیشرفت علم مواد، می‌توان پروتزهایی سبک‌تر و با کارایی بهتر ساخت.

تاریخچه

یکی از قدیمی‌ترین نمونه‌های پروتزی که شواهد و بقایای آن موجود است یک پروتز شست پا است. این نمونه پیدا شده ۱۰۰۰ سال قبل از میلاد مسیح ساخته شده است. یک پروتز زیر زانو که متعلق به ۳۰۰ سال قبل از میلاد می‌باشد نیز پیدا شده که از جنس صفحات برنزی است. همچنین یک موزاییک نقاشی شده مربوط به عصر رومیان کشف شده که شکارچی‌ای با یک پای چوبی را به تصویر می‌کشد.

نوعی از پروتز نیز وجود داشت که توسط زره‌سازان برای افسرانی که قطع عضو بودند ساخته می‌شدند. این نوع پروتز‌ها به پنهان شدن نقص این جنگجویان از دید دشمن کمک می‌کردند. مانند دست‌های آهنی مارکوس سرجیوس رومی که به گونه‌ای طراحی شده بودند که بسیار محکم روی شمشیر یا سپر جنگی قفل می‌شدند.

انواع پروتزها

پروتزها را از جنبه‌های متفاوتی دسته‌بندی می‌کنند. یکی از رایج‌ترین انواع دسته‌بندی‌ها برای پروتز که مورد تایید آکادمی جراحان ارتوپدی آمریکاست (AAOS) ، دسته‌بندی بر اساس محل قطع عضو و گروه استفاده‌کننده است.

بر این اساس پروتزها به چهار دسته تقسیم می‌شوند:

پروتزهای اندام فوقانی (Upper Limb Prosthesis)

از پروتز انگشت تا پروتز شانه، هر سطحی که در اندام فوقانی قرار داشته باشد در این دسته قرار می‌گیرد. وظیفه‌ی این پروتزها غالبا بازگرداندن عملکرد از دست رفته‌ی اندام فوقانی فرد جهت انجام فعالیت‌های روزانه و حفظ ظاهر اندام است. پروتزهای اندام فوقانی انواع مختلفی دارند که خود در دسته‌بندی‌های جداگانه قرار می‌گیرند.
برای اطلاعات کامل، مقاله «پروتز های اندام فوقانی و انواع آن را بشناسید» را بخوانید.

پروتزهای اندام تحتانی (Lower Limb Prosthesis)

هر پروتزی که از لگن و مفصل ران به پایین استفاده شود در این دسته قرار می‌گیرد. با توجه به محل قرارگیری این پروتزها، اصلی‌ترین کاربرد آن‌ها بازگردانی توانایی راه رفتن فرد قطع عضو است. این دسته از پروتزها نیز قابل تقسیم به گروه‌های کوچکتر با جزئیات بیشتر است.
برای اطلاعات کامل، مقاله «پروتز های اندام تحتانی و انواع آن را بشناسید» را بخوانید.

پروتزهای اطفال (Pediatric Prosthesis)

تجویز پروتز برای کودکان، علی‌الخصوص نوزادانی که هنوز توانایی راه فتن پیدا نکرده‌اند، با تجویز پروتز برای بزرگسالان بسیار متفاوت است. از این رو پروتزهای این گروه از افراد قطع عضو، تفاوت‌های آشکاری با پروتزهای بزرگسالان داشته و در دسته‌ی جدایی قرار می‌گیرند.

پروتزهای زیبایی (Cosmetic Prosthesis)

پروتزهای زیبایی نوعی پروتز خارجی هستند. مهم‌ترین عملکرد آن‌ها بازگرداندن ظاهر عضو از دست رفته است و معمولا در عملکرد فرد (مانند راه رفتن) ‌تاثیری ندارند. افرادی که به دلیل آسیب یا بیماری بخشی از صورت یا اندام‌های خود را از دست داده‌اند می‌توانند از پروتزهای زیبایی بهره ببرند.
برای اطلاعات کامل، مقاله «پروتز های اندام تحتانی و انواع آن را بشناسید» را بخوانید.