درخواست مشاوره رایگان
آرتروز چیست؟ علائم آرتروز و راه های درمان آن را بدانید
ارتز یا بریس نوعی تجهیزات پزشکی است که برای اصلاح ناهنجاری‌های اندام‌های بدن، بهبود عملکرد عضلات، کاهش درد یا جایگزینی عضو از دست رفته در افراد دارای نقص عضو کاربرد دارد. آرتروز ها از چرم، پلاستیک، فلز یا ترکیبی از مواد مختلف ساخته می‌شوند. ارتز را می‌توان به صورت پیش ساخته و آماده خریداری و استفاده کرد یا در صورت نیاز به تهیه آن به صورت سفارشی و شخصی سازی اقدام نمود. یکی از کاربردهای متداول ارتزها در اصلاح قوس یا انحراف ستون فقرات است. اگر قصد استفاده از ارتزها را دارید، تا پایان این مطلب با ما همراه باشید تا شما را با یکی از جدیدترین انواع این تجهیزات یعنی ارتز پیشرفته و انواع آن آشنا کنیم.
نکات کلیدی در مورد آرتروز و علائم و درمان آن:
• استئو آرتریت یا آرتروز پیشرفته یکی از شدیدترین نوع بیماری آرتروز است.
• استئو آرتریت یک شرایط پیچیده پزشکی است که به مرور زمان بدتر می‌شود. در واقع آرتروز بیماری پیشرونده است.
• اگر بعد از گذشت زمانی، دارو و سایر روش‌های درمانی کمکی نکرد، باید روش‌های جراحی برای کاهش علائم آرتروز و همچنین کیفیت زندگی افراد به کار رود.
آرتروز پیشرفته چیست ؟
همان‌گونه که بیان شد، به طور کلی ارتزها وسایل و تجهیزاتی هستند که برای کاربردهای درمانی، اصلاحی و یا کمک به عضو آسیب دیده یا جایگزینی عضو قطع شده طراحی و ساخته می‌شوند. ارتز پیشرفته نیز زیرمجموعه ارتزها یا بریس‌ها و در واقع نسل جدید این تجهیزات پزشکی است که با در نظر گرفتن نیاز، مشکل، شرایط و سبک زندگی بیمار به صورت اختصاصی برای او تجویز، طراحی و ساخته می‌شوند تا به او در بازیابی عملکردهای عادی خود و انجام فعالیت‌های شخصی، شغلی، خانوادگی و حتی تفریحی به صورت موثر کمک کند. استئو آرتریت یا آرتروز یک بیماری مزمن است. آرتروز سبب آسیب و تخریب پیشرونده روی مفصل‌ها می‌شود.
این بیماری اندام‌های زیر را درگیر می‌کند:
- دست‌ها و انگشتان
- زانو
- استخوان لگن
- شانه ها
- کمر
- گردن
از آنجا که هنوز هیچ راهکار و درمان قطعی برای استئو آرتریت موجود نیست و همچنین هیچ روش درمانی برای بازگشت آسیب‌دیدگی و صدمه به مفصل وجود ندارد، بنابراین گزینه‌های درمانی تنها سبب مدیریت این بیماری می‌شود.
پزشکان میزان تخریب پیشرونده استئو آرتریت یا آرتروز را به نوع خفیف، متوسط یا شدید تقسیم‌بندی می‌کنند.
در مقاله «آرتروز گردن یا اسپوندیلوز گردنی چیست و چطور درمان می‌شود؟» به طور مفصل درمورد آرتروز گردن صحبت کرده‌ایم.
در آرتروز پیشرفته :
- غضروف ساییده و یا تخریب شده است.
- فضای بین دو استخوان در محل مفصل از آن چیزی که به صورت طبیعی باید باشد، کمتر شده است.
در واقع دو استخوان بسیار به هم نزدیک شده‌اند و همین امر سبب سایش و به هم خوردگی استخوان‌ها می‌شوند. - مفصل‌ها گرم و ملتهب می‌شوند. زیرا غضروف از بین رفته و دو استخوان به همدیگر برخورد می‌کنند و در نتیجه این برخورد التهاب و گرما به وجود می‌آید.
- مقداری مایع مفصلی که سبب روان شدن و تغذیه مفصل می‌شود؛ کاهش می‌یابد، بنابراین اگرچه مفصل‌ها متورم شده‌اند اما مایع مفصلی کم شده است.
- استخوان‌ها بیش از حد استاندارد چرخش دارند. یا در واقع رنج دامنه حرکتی استخوان ها بیش از حد شده است.
- استخوان‌ها در محل مفصل به یکدیگر ساییده می‌شوند.
- احساس درد و ناراحتی زمانی که مفصل‌ها تکان می‌خورند را حس می‌کنید.
- درد مفصلی ممکن است شما را از انجام کارهای روزمره بازدارد.
درمان‌های خانگی و داروها در مدت طولانی نمی‌توانند دردهای ناشی از آرتروز پیشرفته را تسکین دهند. در این صورت شما ممکن است کاندید جراحی شوید.
انواع ارتزهای پیشرفته
ارتزها دارای انواع مختلفی هستند که هر کدام نیز با توجه به ساختارشان کاربردهای متنوعی دارند. از جمله پرکاربردترین ارتزها می‌توان به بریس کرانیال یا جمجمه، گچ، انواع بریس زانو و زانوبندها، آرنج‌بندها، مچ‌بندها، عینک، کمربند طبی، کفش و حتی کفی‌های طبی و در نهایت بریس‌های مخصوص کودکان اشاره کرد. به همین دلیل ارتزها بر مبنای ویژگی‌های متفاوت به گروه‌های متفاوتی نیز تقسیم می‌شود. معمول‌ترین مبنای دسته‌بندی ارتزها بر مبنای ساختار است که شامل سه گروه کلی نرم، سخت و نیمه سخت می‌باشد و هر کدام مطابق با کاربرد و ویژگی‌هایشان توسط پزشک برای بیمار تجویز شده و مورد استفاده قرار می‌گیرند.
یکی دیگر از طبقه‌بندی‌های ارتزها بر مبنای کاربرد برای قسمت‌های مختلف بدن است که موجب تقسیم‌بندی این تجهیزات پزشکی به سه گروه بریس‌ها یا ارتزهای اندام فوقانی، ارتزهای اندام تحتانی و در نهایت بریس‌های ستون فقرات شده است. بریس‌های اندام فوقانی شامل ارتزهای مخصوص شانه، آرنج، مچ دست و انگشتان هستند. برای اندام تحتانی از بریس‌های مخصوص لگن، زانو، مچ پا و انگشتان و انواع کفی‌ها استفاده می‌شود و از بریس‌های ستون فقرات نیز می‌توان به ارتزهای گردنی، سینه‌ای و کمری اشاره کرد.
آخرین روش برای طبقه‌بندی ارتزها روش طبقه‌بندی تخصصی است که در این روش می‌توان به سه گروه ارتز کلاسیک، ارتز پیشرفته و الکترونیک و ارتز حمایتی اشاره کرد. حال که با تعریف ارتز پیشرفته آشنا شدیم، می‌توانیم انواع و خصوصیات هر کدام از مدل‌های آن را هم با هم مرور کنیم. متداول‌ترین انواع ارتز پیشرفته شامل موارد زیر است.
۱. ارتز پیشرفته و الکترونیک E-Mag
این ابزار کمکی و پزشکی که در واقع مفصل زانو با کنترل قفل مفصل است، بسیار سبک و راحت برای استفاده توسط بیماران می‌باشد. این ارتز پیشرفته توسط مفصل مچ به داخل مچ پا متصل می‌شود و قابلیت تنظیم حرکات پا را برای فرد فراهم می‌کند. پایه اصلی آن از ترموپلاستیک ساخته شده است و بیشترین کاربرد آن برای بیماران مبتلا به عوارض سندروم پس از فلج اطفال، فلج اطفال و ضعف یا فلج عضلات می‌باشد.
از مزایای این نوع ارتز هوشمند عدم نگرانی از قفل شدن مفصل زانو و زمین خوردن بیمار است. به دلیل اینکه دارای قفل الکترونیکال بوده و قابلیت کنترل آن از طریق ارسال سیگنال به ریموت برای بیمار فراهم شده است.
۲. ارتز Free -Walk
این ارتز پیشرفته برای بیماران مبتلا به فلج اندام تحتانی و مشکلات ستون فقرات کاربرد دارد. در ساخت آن از کامپوزیت کربن و کالف ترموپلاستیک استفاده می‌شود و برگشت انرژی را تا میزان زیادی فراهم می‌کند. استفاده از این ارتز امکان حرکت و راه رفتن به صورت طبیعی را برای اندام تحتانی بیمار فراهم می‌کند. دارای دو مفصل مچ پا و زانو است و مفصل مچ در ناحیه مچ پا به صفحه نازکی در کف پا متصل می‌شود.
۳. ارتز RGO
این ارتز پیشرفته برای بیماران مبتلا به فلج نخاعی دارای سطح ضایعه TH5 تا L3 مناسب است. بیماران مبتلا به فلج دو طرفه هم به دلیل نیاز به کنترل و پایداری دو طرفه در بدن می‌توانند در سطح کمربند و شانه از این نوع ارتز استفاده کنند. در سیستـم ارتز RGO اتصال بین دو پا برای حرکت اهمیت زیادی دارد. به دلیل اینکه امکان چرخش لگنی را در زمان راه رفتن را برای بیمار فراهم می‌کند. از دیگر قابلیت‌های این ارتز می‌توان به امکان چرخش مفاصل در حدود ۱۵ درجه و قابلیت خم کردن هم‌زمان زانو و خمیدگی مفصل آن اشاره کرد. به علاوه سیستم مدولار این بریس قابلیت تنظیم آن بر مبنای رشد کودکان را فراهم می‌کند.
۴. ارتز Walk On System
این نوع ارتز پیشرفته برای کمک به مشکل فلج اعصاب رادیال و ضعف عضلانی دورسی فلکشن مناسب است و در ساخت آن از کربن و کالف ترموپلاستیک استفاده می‌شود. در این ارتز نیز کربن به کار رفته تا حد زیادی به فراهم کردن انرژی از دست رفته کمک می‌کند.
در این مطلب با ارتزهای پیشرفته و انواع آن اشنا شدیم. به طور کلی ارتزها برای جبران عملکرد یا توانایی از دست رفته اعضای بدن شامل حرکت، جابه‌جایی، بلند کردن اجسام، خم شدن و غیره مورد استفاده قرار می‌گیرند. به علاوه برخی ارتزها شامل ارتزهای اصلاحی نیز از بدشکلی و انحرافات در بدن جلوگیری یا به اصلاح آن‌ها کمک می‌کنند. در برخی مواقع نیز این تجهیزات در جلوگیری از کوتاهی عضلانی، بهبود تعادل و ثبات بیمار و غیره موثر هستند.
در واقع انواع مختلف ارتزها شامل ارتزهای نرم، سخت و نیمه سخت، ارتزهای مربوط به اندام فوقانی، تحتانی و ستون فقرات و در نهایت ارتزهای کلاسیک، حمایتی و پیشرفته با توجه به ویژگی‌ها و کاربردهایشان برای رفع آسیب‌های ناشی از حوادث یا اصلاح ناهنجاری‌های بدو تولد و بسیاری از عفونت‌ها و بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. تفاوت اصلی ارتز پیشرفته با سایر انواع ارتزها لزوم ساخت این گروه به صورت سفارشی و شخصی سازی شده و بر مبنای نیاز یا سبک زندگی بیمار داوطلب استفاده از آن طراحی و تولید می‌شود.
شدت پیشرفت آرتروز از نوع خفیف به شدید چقدر است؟
پیشرفت استئو آرتریت به تعدادی فاکتور از جمله موارد زیر بستگی دارد:
- چه تعداد نشانه‌های شدید آرتروز در تشخیص مشاهده شده‌اند.
- کدام مفصل به آرتروز مبتلا شده است.
- وضعیت سلامت کلی بدن چگونه است.
- میزان استفاده و به‌کارگیری از مفصل چقدر است.
یک مطالعه مروری از ۳۰ مقاله معتبر نشان داده است که استئو آرتریت یا آرتروز زانو در افراد با نشانه‌های زیر با سرعت بیشتری رشد می‌کنند:
- افراد مسن‌تر
- شاخص توده بدنی بالا (BMI)
- وجود آرتروز در بیشتر از یک مفصل
در صورت تشخیص اولیه، امکان دارد که رشد و یا پیشروی آرتروز با سبک زندگی استاندارد و راهکارهای درمانی مفید، کندتر شود. زمانی که آرتروز شروع می‌شود، ممکن است چند سال یا ده سال طول بکشد تا مفصل به طور جدی و شدید آسیب ببیند.
اگر شدت آسیب مفصلی افزایش یابد و نشانه‌های حاصل از آرتروز روی سلامت کلی و همچنین کیفیت زندگی اثر بگذارد، جراحی یا پیوند مفصل ممکن است ضرورت یابد.
علائم آرتروز چیست ؟
درد و سفتی به خصوص در صبح‌ها اصلی ترین علائم آرتروز یا OA است. با پیشرفت آرتروز، این نشانه‌ها شدیدتر می‌شوند، علائم و نشانه‌های آرتروز روی حرکت و توانایی فرد برای انجام صحیح فعالیت‌های روزانه اثر می‌گذارد.
در صورتی که استخوان لگن یا هیپ به آرتروز دچار شود، آنگاه پیاده روی و بالا رفتن از پله‌ها و یا بلند کردن اجسام ممکن است دشوار باشد.
دیگر نشانه‌های آرتروز شامل:
• از دست دادن انعطاف‌پذیری در مفصل
• شنیدن صدای اصطکاک یا شکستن وقتی مفصل حرکت می‌کند.
• تورم اطراف مفصل
اگر استئو آرتریت یا آرتروز مفصل ، دستان را درگیر کند، از انجام مهارت‌هایی که نیاز به چنگ زدن یا گیر انداختن انگشتان دور یک چیزی باشد، باز می‌مانیم. برای مثال باز کردن درب یک شیشه ممکن است برای سخت و دشوار شود.
عوامل پیشرفت آرتروز چیست ؟
در پاسخ به «عوامل پیشرفت آرتروز چیست» پزشکان معتقدند فاکتورهای زیر با بروز علائم آرتروز در ارتباط هستند:
فاکتورهای ژنتیکی
مطابق با برخی از نظریات دانشمندان، ویژگی‌های ژنتیکی فردی ممکن است سبب افزایش شانس ابتلا به استئو آرتریت شود. ویژگی‌های کروموزومی یا ژنتیکی می‌توانند روی چگونگی نحوه ایجاد غضروف و یا نحوه قرارگیری استخوان‌ها در محل مفصل تأثیر بگذارند.
فاکتورهای ژنتیکی روی سرعت پیشروی آرتروز نیز تأثیرگذار است. این جمله بدین معنی است که ژنتیک در بعضی از افراد سبب رشد سریع‌تر آرتروز پیشرفته می‌شود، اما در برخی از افراد با ساختار ژنتیکی متفاوت سبب رشد آهسته‌تر آرتروز می‌شود.
ارتباط اضافه وزن و آرتروز چیست ؟
وزن اضافی سبب فشار آمدن به زانو و استخوان لگن می‌شود، بنابراین غضروف‌های موجود در ناحیه مفصل به دلیل این فشار مضاعف سریع‌تر آسیب می‌بینند.
چاقی و اضافه‌وزن می‌تواند باعث تولید هورمون و مواد محرک سیستم ایمنی بدن شده که ریسک ابتلا به آسیب مفصل را افزایش می‌دهد.
مطالعات نشان داده‌اند که چاقی و اضافه‌وزن سبب التهاب پیشرونده می‌شوند.
صدمات و آسیب‌های گذشته
صدمات مفصلی یا حرکت‌های تکراری می‌تواند منجر به پارگی یا آسیب غضروف و یا آرتروز شوند. اگر ماهیچه‌های حمایتی اطراف مفصل ضعیف شده باشند یا اینکه به صورت متوازن کار نکنند، سبب بروز صدمه و یا آسیب به غضروف می‌شوند.
راه کند کردن روند آرتروز چیست ؟
فاکتورهای گوناگونی ممکن است سبب کند شدن روند پیشروی آرتروز شود.
مدیریت وزن: با کاهش وزن می‌توان فشار و بار اضافه را از روی مفصل‌ها برداشت. بنابراین با مدیریت وزن می‌توان به کاهش التهاب کمک کرد.
حرکات کششی و ورزش منظم: ورزش و حرکات کششی سبب بهبود انعطاف‌پذیری، تسکین سفت شدگی و بهبود شرایط فیزیکی کلی بدن می‌شود.
درمان‌های فیزیکی یا طب فیزیکی: طب فیزیکی یا فیزیوتراپی با درمان‌های ورزشی سبب افزایش قدرت ماهیچه‌های اطراف مفاصل می‌شوند.
وسایل حمایتی: بعضی از وسایل یا تجهیزات مانند بریس یا ارتوز، اسپلینت یا آتل و چسب یا نوارهای کینزیولوژی می‌تواند سبب حفظ وضعیت حرکت شوند.
بریس: در اطراف اندام قرار داده می‌شود تا حرکت اندام‌ها را کنترل کنند.
آتل: وسیله‌ای است که دور اندام کشیده می‌شود تا از اندام محافظت کند و دامنه حرکتی مفصل و حرکات اضافی را کاهش دهد.
چسب یا نوار کینزیولوژی: باند درمانی ورزشی است که برای درمان کشش یا آسیب‌دیدگی تاندون و ماهیچه به کار می‌رود. این نوارها همچنین برای درد آرتروز نیز موثر هستند زیرا روی رباط‌ها، مفصل‌ها، ماهیچه‌ها، پوست و غدد لنفاوی و… اثرات مثبت فیزیولوژی اعمال می‌کند.
وسایل کمکی: برخی از وسایل کمکی مانند عصا نیز سبب برقراری حالت تعادل و مانع از افتادن فرد می‌شوند.
انجمن آرتریت و بازتوانی آمریکا اطلاع داده است که افراد، با کاهش وزن می‌توانند آرتروز را کنترل کنند.
سازمان‌های بهداشتی خاطر نشان کرده‌اند که افراد با اضافه‌وزن یا چاقی، بر اساس مقدار وزنی که از دست می‌دهند می‌توانند اثرات برابرش را روی علائم آرتروز مشاهده کنند.
درمان استئو آرتریت یا آرتروز چیست ؟
در مراحل اولیه برای درمان آرتروز ، طب فیزیکی، ورزش‌های منظم، کاهش وزن و دیگر وسایل کمکی می‌توانند سبب بهبود آرتروز شوند.
همچنین تغییر سبک زندگی در کنار استفاده از داروهای بدون نسخه و داروهای گیاهی می‌توانند سبب کاهش درد و التهاب شوند، برای مثال:
- استفاده از داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی یا (NSAIDs)
- استامینوفن
- کرم‌های موضعی و پمادهای حاوی NSAIDs یا کپساسین
- سرما و گرما درمانی با کمپرس
طب سوزنی نیز می‌توانند کمک کند ، اما شواهد محکم و قوی برای پذیرش این نوع درمان برای آرتروز وجود ندارد.
متخصصان، ماساژ درمانی طولانی‌مدت را به عنوان یک روش برای درمان استئو آرتریت توصیه نمی‌کنند.
هر چند ماساژ درمانی با کاهش استرس و یا خشم در شرایطی که درد مزمن وجود دارد، می تواند کمک کند.
مدیریت درد
با گذر زمان، ممکن است داروهای خانگی و داروهای بدون نسخه موثر نباشد، بنابراین پزشک ممکن است داروهای قوی‌تری را تجویز کند:
- دوزهای بالاتر داروهای NSAIDs
- ترامادول
- دلوکستین
- تزریق کورتیکواستروئید به مفصل
در آرتروز پیشرفته، علائم ممکن است تأثیر زیادی بر سبک زندگی شما بگذارد بنابراین در این مرحله عمل جراحی گزینه مناسب‌تری است.
جراحی
در موارد نادر، عمل جراحی ممکن است برای آرتروز ناشی شده از آسیب یا آرتروز پیشرفته، مفید واقع شود.
هر چند عمل جراحی کوچک یا جزئی معمولاً انجام نمی‌شود، زیرا پیامدهای طولانی‌مدت چشمگیری ندارند.
در آرتروز پیشرفته، پیوند مفصل ممکن است مناسب‌ترین روش باشد.
چشم‌انداز
آرتروز یک بیماری معمول با نشانه‌های مشخص است که به مرور زمان بدتر می‌شود.
روش‌های متفاوتی برای درمان آرتروز وجود دارد که سبب مدیریت این بیماری در گام‌های اولیه می‌شود. اما آرتروز پیشرفته سبب نقص در حرکت و اثر منفی روی فعالیت‌های روزمره و مدیریت درد می‌شود.
