ارتوز اندام فوقانی و انواع آن را بشناسید

ارتوز اندام فوقانی ابزاری است که برای بازگردانی یا بهبود ویژگی‌های عملکردی و ساختاری سیستم عضلانی، اسکلتی و عصبی فرد مورد استفاده قرار می‌گیرند.

به طور کلی، مشکلات عضلانی-اسکلتی شامل مشکلات ایجاد شده در اثر آسیب، ورزش، و مسائل شغلی هستند که استفاده از انواع ارتوز‌ها یکی از راه‌های درمان آن‌هاست.

از این ارتوزها برای بیماری‌های عصبی مانند سکته‌ی مغزی، ضربه‌ی مغزی، MS، فلج مغزی، آسیب طناب نخاعی و آسیب اعصاب محیطی هم استفاده می‌شود.

دسته‌بندی کلی

ارتوزهای اندام فوقانی به دو دسته‌ی کلی ارتوزهای استاتیک و ارتوزهای داینامیک تقسیم می‌شوند.

• ارتوزهای استاتیک: این ابزار اجازه‌ی حرکت نمی‌دهند و معمولا برای حمایت و بی‌حرکت کردن محل شکستگی‌ها، مشکلات التهابی تاندون و بافت نرم و آسیب‌های عصبی به کار می‌روند.
• ارتوزهای داینامیک/عملکردی: برخلاف گروه قبلی، این ارتوزها بخش‌های متحرک دارند. کاربرد این ارتوزها بیشتر در کمک به حرکت عضلات ضعیف است.

عمکردهای ارتوز اندام فوقانی

• افزایش دامنه‌ی حرکتی
• بی‌حرکت کردن اندام جهت ترمیم بافت
• اعمال کشش برای اصلاح یا جلوگیری از کوتاهی‌های عضلانی
• کمک به بهبود عملکرد
• به عنوان محل اتصال وسایل کمکی
• اصلاح بدشکلی‌ها
• جلوگیری از حرکات ناخواسته در مفصل

انواع ارتوز اندام فوقانی

ارتوزهای اندام فوقانی هم مانند دیگر انواع ارتوز ها، دسته‌بندی‌هایی بر اساس محل قرارگیری‌شان روی بدن دارند.

• ارتوزهای شانه و ترقوه (Calvicular and shoulder orthosis): مانند اسلینگ‌های شانه و هارنس‌های ترقوه. این ارتوزها در موارد مختلفی مانند بی‌حرکتی‌های پس از شکستگی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

• ارتوزهای بازو (Arm orthosis): مانند ارتوز سارمینتو که در شکستگی‌های بازو (هومروس)‌ به کار می‌رود. قبلا در مطلب دیگری به این موضوع پرداخته ایم.

• ارتوزهای عملکردی بازو (Functional arm orthosis): این ارتوزها حرکت مفاصل در افرادی با ضعف عضلانی (مانند افراد مبتلا به آسیب طناب نخاعی) را تقویت می‌کنند.
• ارتوزهای آرنج (Elbow orthosis): شامل اسپلینت‌های خلفی آرنج، Air splint، و ارتوزهای داینامیک آرنج.

• ارتوزهای ساعد و مچ (Forearm wrist orthosis): این ارتوزها بیشتر ارتوزهای وضعیت دهنده هستند و ساعد و مچ دست را در مناسب‌ترین وضعیت جهت رفع عارضه قرار می‌دهند. مانند ارتوز کوکاپ.
• ارتوزهای ساعد-مچ-دست (Forearm-wrist-hand orthosis): این ارتوزهای علاوه بر ساعد و مچ، کل دست را هم در بر می‌گیرند. موارد استفاده از آن‌ها غالبا برای بی‌حرکت کردن ساختارهای مورد نظر است. علاوه بر این استفاده‌ها، از این ارتوزها برای جلوگیری از کوتاهی ساختارها در اثر سوختگی هم استفاده می‌شود.

• ارتوزهای دست (Hand orthosis): ارتوزهای دست در دو گروه استاتیک و داینامیک عرضه می‌شوند. ارتوزهای استاتیک برای محافظت، بی‌حرکتی، و کمک به جلوگیری از کوتاهی بافت نرم استفاده می‌شود. این ارتوزها بر اساس نیاز بیمار ممکن است هرکدام از مفاصل دست را پوشش دهند. ارتوزهای داینامیک اما در کمک به حرکت دادن دست و انگشتان کاربرد دارند. از این رو در ساخت آن‌ها از فنر، باندهای الاستیک،‌ و دیگر ساختارهای متحرک استفاده می‌شود.