اسکافوسفالی یا دولیکوسفالی در نوزادان

اسکافوسفالی حالتی است که سر شکل باریک و بلند رشد می‌کند. گاهی اوقات به آن دولیکوسفالی نیز می‌گویند. علت بوجود آمدن این حالت جوش نخوردن کامل سوچور (درز) ساجیتال جمجمه است که دو نیمکره جمجمه را به هم متصل می‌کند. اسکافوسفالی نوعی کرانیوسینوستوزیس است، وضعیتی که در آن استخوان‌های جمجمه نوزاد پیش از موعد به هم جوش می‌خورد. این روند می تواند منجر به شکل باریک و بلند سر شود که معمولاً به آن دولیکوسفالی می گویند. این بیماری می تواند ناشی از عوامل مختلفی از جمله جهش های ژنتیکی، عوامل محیطی و رشد غیرطبیعی مغز باشد. علائم اسکافوسفالی یا دولیکوسفالی می تواند شامل شکل سر بلند و باریک، پیشانی برجسته، برآمدگی در امتداد بالای سر و ظاهر نامتقارن صورت باشد. تشخیص معمولاً شامل معاینه فیزیکی و آزمایش های تصویربرداری مانند سی تی اسکن یا ام آر آی است. گزینه های درمانی اسکافوسفالی یا دولیکوسفالی ممکن است شامل جراحی برای تغییر شکل جمجمه، کلاه درمانی برای کمک به اصلاح شکل سر، یا ترکیبی از هر دو باشد. بهترین رویکرد درمانی به شدت بیماری و سن کودک بستگی دارد.

آیا اسکافوسفالی قابل اصلاح است؟

اسکافوسفالی نوعی کرانیوسینوستوزیس است که در آن استخوان‌های جمجمه نوزاد پیش از موعد به هم جوش می‌خورند و در نتیجه شکل سر غیر طبیعی ایجاد می‌شود. Scaphocephaly به طور خاص به یک سر بلند و باریک اشاره دارد که گاهی اوقات به عنوان “قایق شکل” یا “کلید شکل” توصیف می شود.

خبر خوب این است که اسکافوسفالی از طریق یک روش جراحی به نام بازسازی طاق جمجمه قابل اصلاح است. این جراحی شامل ایجاد برش‌هایی در جمجمه و تغییر شکل استخوان‌ها برای ایجاد شکل طبیعی‌تر سر است. در برخی موارد، ممکن است پس از جراحی از کلاه ایمنی برای کمک به حفظ شکل اصلاح شده سر استفاده شود.

توجه به این نکته مهم است که در حالی که اسکافوسفالی را می توان اصلاح کرد، زمان جراحی بسیار مهم است. به طور کلی هرچه جراحی زودتر انجام شود نتیجه بهتری خواهد داشت. در صورت عدم درمان، اسکافوسفالی می تواند منجر به تاخیر در رشد، ناتوانی های یادگیری و سایر مشکلات شود.

اگر مشکوک هستید که کودک شما ممکن است اسکافوسفالی داشته باشد، مهم است که در اسرع وقت با پزشک اطفال خود صحبت کنید. آنها می توانند شما را به یک متخصص ارجاع دهند که می تواند فرزند شما را ارزیابی کند و گزینه های درمانی مناسب را توصیه کند.

چگونه از اسکافوسفالی پیشگیری می شود؟

اسکافوسفالی عارضه‌ای است که زمانی رخ می‌دهد که استخوان‌های جمجمه نوزاد پیش از موعد به هم جوش می‌خورند و در نتیجه سر غیرطبیعی شکل می‌گیرد. در حالی که علت دقیق اسکافوسفالی همیشه مشخص نیست، اما والدین می توانند اقداماتی را برای پیشگیری از آن انجام دهند:

زمان شکم: زمانی که کودک بیدار و هوشیار است، زمان زیادی برای شکم خود تحت نظارت قرار دهید. این می تواند به جلوگیری از ایجاد لکه های صاف در پشت سر کمک کند، که گاهی اوقات می تواند منجر به اسکافوسفالی شود.

موقعیت‌های جایگزین: موقعیت‌هایی را که نوزاد خود را در آن نگه می‌دارید تغییر دهید و اغلب طرفین را عوض کنید. این می تواند به جلوگیری از ایجاد لکه های صاف در یک طرف سر کمک کند.

از ماندن طولانی مدت در صندلی ماشین و سایر وسایل خودداری کنید: در حالی که صندلی های ماشین و سایر وسایل برای ایمن نگه داشتن کودک شما مهم هستند، مهم است که مدت زمانی را که کودک در آنها می گذراند محدود کنید. مدت زمان طولانی در صندلی‌های ماشین، بالش‌ها یا تاب‌ها می‌تواند به پشت سر فشار وارد کند و به ایجاد لکه‌های صاف کمک کند.

از تشک سفت استفاده کنید: مطمئن شوید که سطح خواب کودکتان محکم و صاف باشد. رختخواب یا تشک نرم می تواند خطر ابتلا به سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS) را افزایش دهد و همچنین ممکن است به ایجاد لکه های صاف روی سر کمک کند.

از قرار دادن نوزاد در یک موقعیت ثابت خودداری کنید: از وسایلی که حرکت کودک شما را محدود می کنند یا دامنه حرکت او را محدود می کنند، خودداری کنید، مانند کالسکه یا کالسکه که کودک شما را مجبور می کند در یک جهت رو به رو شود.

به دنبال مداخله زودهنگام باشید: اگر متوجه شدید که سر کودکتان در حال بدشکل شدن است، با پزشک اطفال خود صحبت کنید. مداخله زودهنگام می تواند به جلوگیری از بدتر شدن وضعیت کمک کند و ممکن است اصلاح آن را آسان تر کند.

با دنبال کردن این مراحل، می‌توانید به کاهش خطر ابتلا به اسکافوسفالی و سایر بیماری‌هایی که بر شکل سر نوزاد تأثیر می‌گذارند کمک کنید.

آیا دولیکوسفالی خود را اصلاح می کند؟

دولیکوسفالی وضعیتی است که در آن سر نوزاد بلندتر از پهن است و در نتیجه شکلی باریک و کشیده دارد. در برخی موارد، دولیکوسفالی ممکن است به مرور زمان خود را اصلاح کند، به خصوص اگر یک مورد خفیف باشد. با این حال، موارد شدیدتر دولیکوسفالی ممکن است نیاز به درمان داشته باشد.

در نوزادان مبتلا به دولیکوسفالی خفیف، ممکن است با رشد و تکامل کودک، این وضعیت به خودی خود بهبود یابد. همانطور که کودک تحرک بیشتری می کند و شروع به غلتیدن، خزیدن و نشستن می کند، به طور طبیعی موقعیت سر خود را بیشتر تغییر می دهد که می تواند به گرد کردن شکل جمجمه کمک کند. علاوه بر این، با رشد کودک، استخوان‌های جمجمه به طور طبیعی انعطاف‌پذیری کمتری خواهند داشت که می‌تواند به اصلاح شکل سر کمک کند.

با این حال، اگر دولیکوسفالی شدید باشد، یا اگر به خودی خود بهبود نیابد، ممکن است درمان لازم باشد. درمان ممکن است شامل فیزیوتراپی باشد که می تواند به تقویت عضلات گردن کمک کند و کودک را تشویق کند تا سر خود را در جهات مختلف حرکت دهد. در برخی موارد، استفاده از کلاه ایمنی ممکن است توصیه شود، که می تواند با اعمال فشار ملایم و مداوم به سر به تغییر شکل جمجمه کمک کند.

توجه به این نکته مهم است که مداخله زودهنگام برای درمان دولیکوسفالی کلیدی است. اگر متوجه شدید که سر کودکتان بدشکل یا کشیده شده است، در اسرع وقت با پزشک اطفال خود صحبت کنید. آنها می توانند نوزاد شما را ارزیابی کنند و گزینه های درمانی مناسب را برای کمک به اصلاح وضعیت توصیه کنند.

چگونه اسکافوسفالی را درمان کنیم؟

اسکافوسفالی وضعیتی است که در آن سر نوزاد دراز و باریک است و به آن شکل قایق یا کلبه مانند می دهد. این وضعیت معمولاً در اثر جوش خوردن زودرس یک یا چند بخیه در جمجمه ایجاد می‌شود و در صورت عدم درمان می‌تواند باعث تاخیر در رشد و مشکلات دیگر شود. درمان اسکافوسفالی معمولاً شامل جراحی است که می‌تواند شکل غیرطبیعی سر را اصلاح کند و از عوارض بعدی جلوگیری کند.

در اینجا برخی از رایج ترین گزینه های درمانی اسکافوسفالی آورده شده است:

جراحی بازسازی خرک جمجمه: این رایج ترین درمان جراحی برای اسکافوسفالی است. این روش شامل ایجاد برش‌هایی در جمجمه و تغییر شکل استخوان‌ها برای ایجاد شکل طبیعی‌تر سر است. این جراحی معمولاً بین سنین ۶ تا ۱۲ ماهگی انجام می شود و می تواند نتایج درازمدت را برای کودکان مبتلا به اسکافوسفالی بهبود بخشد.

بخیه آندوسکوپی: در برخی موارد، اسکافوسفالی ممکن است با یک روش کمتر تهاجمی به نام بخیه آندوسکوپی اصلاح شود. این روش شامل ایجاد برش های کوچک در پوست سر و استفاده از آندوسکوپ برای برداشتن بخش کوچکی از بخیه آسیب دیده است. این تکنیک معمولاً برای موارد خفیف اسکافوسفالی اختصاص دارد و زمانی که در اوایل زندگی نوزاد انجام شود مؤثرتر است.

کلاه درمانی: در برخی موارد، نوزاد مبتلا به اسکافوسفالی ممکن است پس از جراحی نیاز به استفاده از کلاه ایمنی مخصوص داشته باشد تا به حفظ شکل اصلاح شده سر کمک کند. این کلاه به صورت سفارشی روی سر کودک نصب می شود و فشار ملایم و ثابتی را برای کمک به فرم دادن به جمجمه به شکل مناسب ایجاد می کند. کلاه درمانی معمولاً برای یک دوره چند ماهه پس از جراحی توصیه می شود.

توجه به این نکته مهم است که زمان درمان در مورد اسکافوسفالی بسیار مهم است. اگر مشکوک هستید که کودک شما ممکن است اسکافوسفالی داشته باشد، مهم است که در اسرع وقت با پزشک اطفال خود صحبت کنید. آنها می توانند شما را به یک متخصص ارجاع دهند که می تواند نوزاد شما را ارزیابی کند و گزینه های درمانی مناسب را برای کمک به اصلاح وضعیت توصیه کند. مداخله زودهنگام می تواند تا حد زیادی نتایج را برای کودکان مبتلا به اسکافوسفالی بهبود بخشد.

هنگامی که نوزادی این مشکل را دارد، والدین ممکن است متوجه شوند که گوش کودکشان در یک راستا نیست. از آنجا که این بیماری می تواند به سینوستوز (همجوشی دو استخوان) نیز مربوط باشد، درمان آن ممکن است شامل استفاده از ارتوزهای کرانیال (مربوط به سر/کلاه ارتوزی) نباشد. زیرا کلاه ارتوزی به عنوان یک ارتوز اصلاح کننده موثر به جمجمه های قابل انعطاف متکی است. در حالی که اسکافوسفالی سینوس توتیک مربوط به شکلی از سر است که قادر به رشد کردن در عرض نیست.

اصطلاح دولیکوسفالی معمولاً برای توصیف شکلی از سر است که معمولا در نوزادان نارس اتفاق می‌افتد. شکل سر نوزادان در این وضع به صورت باریک و نازک است. به محض اینکه کودک به اندازه کافی قوی شود و بتواند از سر خود حمایت کند، خود اصلاحی آغاز می شود.

درمان اسکافوسفالی

در وضعیت اسکافوسفالی ، شرایط مربوط به سینوستوز یا پیوسته‌استخوانی با روش قالب گیری از جمجمه و اصلاح شکل سر قابل درمان نیست. زمانی این روش درمان قابل انجام شدن است که سوچور (درز جمجمه) باز باشد.

انواع دیگر بد شکلی جمجمه در نوزادان

به غیر از اسکافوسفالی ، انواع دیگری از بد شکلی جمجمه در نوزادان وجود دارد. سندرم سر صاف یکی دیگر از انواع بد شکلی جمجمه میان نوزادان است. والدین نوزاد با روش هایی که در مطلب «آیا کودک شما دچار سندرم سر صاف است؟» توضیح داده شده است می‌توانند تشخیص دهند که کودکشان دچار این وضعیت است یا نه.

انواع دیگری نیز مثل براکیسفالی ، پلاژیوسفالی و بدشکلی مادرزادی جمجمه یا کرانیوسینوستوز وجود دارند که هر کدام را در مطلب جداگانه ای توضیح داده ایم. شما با کلیک روی هر مورد، می‌توانید در مورد آن بیشتر بدانید.