درخواست مشاوره رایگان
افتادگی مچ پا
افتادگی مچ پا (Foot Drop) به معنی دشواری در بلند کردن پنجه‌ی پا است که می‌تواند چالش‌هایی را در راه رفتن فرد ایجاد کند. این عارضه یکی از رایج‌ترین علائم بیماری MS است ولی در سندرم‌های عصبی دیگر و آسیب‌های فیزیکی به اعصاب نیز مشاهده می‌شود.
افرادی با این علائم، حین راه رفتن، زانوی خود را مانند زمانی که از پله بالا می‌روند، بلند می‌کنند.
گزینه‌های درمانی زیادی اعم از درمان ارتوزی، فیزیوتراپی و جراحی برای این عارضه وجود دارند. اگر چه ممکن است این درمان‌ها افتادگی مچ را به طور کامل رفع نکنند ولی آن را به میزان قابل توجهی کاهش داده و راه رفتن فرد را آسان می‌کنند.
افتادگی مچ پا و MS
از آن‌جهت که بیماری MS ارتباط بین مغز و بدن را مختل می‌کند، وقوع علائم عصبی در این بیماری بسیار شایع است. احساس کرختی یا گزگز در اندام‌ها از علائم اولیه‌ی بیماری MS محسوب می‌شود.
مشکلات سیستم عصبی ممکن است اختلالات بسیار جدی‌تری ایجاد کنند. افتادگی مچ در نتیجه‌ی ضعف در عضله‌ی تیبیالیس قدامی ایجاد شده که توسط عصب پرونئال عمقی تغذیه می‌شود.مشکلاتی که افتادگی مچ پا در راه رفتن فرد ایجاد می‌کند ممکن است توسط دیگر علائم بیماری MS تشدید شوند.
احساس کرختی در پاها در MS ممکن است به حدی شدید باشد که فرد در حس کردن کف زمین یا تشخیص موقعیت پای خود نسبت به زمین با مشکل مواجه شود. به این حالت «آتاکسی حس» گفته می‌شود. آتاکسی نوعی اختلال در کنترل عضلانی است که از هماهنگی حرکات فرد جلوگیری می‌کند.
بسیاری دیگر از علائم MS نیز می‌توانند در راه رفتن فرد مشکل ایجاد کنند. حس خستگی عمومی که در MS وجود دارد می‌تواند باعث ایجاد خستگی در عضلات ساق شود، و اسپاسم و کوتاهی عضلات ساق می‌تواند مشکلاتی در راه رفتن به وجود آورد. حتی بدون وجود افتادگی مچ پا نیز افراد مبتلا به MS در راه رفتن با مشکل مواجه اند.
دیگر دلایل افتادگی مچ پا
اگرچه بیماری MS رایج‌ترین دلیل این عارضه است، بیماری‌ها و وضعیت‌های دیگری نیز این عارضه را ایجاد می‌کنند. این موارد شامل:
- اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS)، که تحت عنوان بیماری لو گهریگ نیز شناخته می‌شود
- دیستروفی عضلانی
- سکته‌ی مغزی
- بیماری شارکو ماری توث، نوعی اختلال عصبی
افتادگی مچ پا همچنین ممکن است در اثر آسیب به اعصاب تغذیه کننده‌ی عضلات مسئول بالا بردن پا ایجاد شود. اعصاب درگیر ممکن است در زانو یا پایین کمر قرار داشته باشند.
دیگر دلایل شامل جراحی جایگزینی مفصل ران یا زانو، و دیابت هستند. آسیب عصبی در چشم، که می‌تواند منجر به ایجاد درد حین حرکت دادن چشم یا حتی نقص بینایی شود نیز ممکن است در راه رفتن فرد مشکل ایجاد کند.
همچین ممکن است این مشکل در اثر فشردگی اعصاب یا بیرون زدگی دیسک نیز رخ دهد.
گزینه‌های درمانی برای افتادگی مچ پا
درمان این عارضه به علت زمینه‌ای ایجاد عارضه و میزان ناتوانی فرد بستگی دارد. برای مثال، درمان بیرون زدگی دیسک، ممکن است افتادگی مچ را از بین ببرد. ولی جراحی ستون فقرات مشکل بیماران مبتلا به MS را حل نخواهد کرد.
درمان ارتوزی
انواع متفاوتی از ارتوزها در دسترس اند. بعضی درون کفش، و بعضی دیگر اطراف مچ پا یا نزدیک زانو پوشیده می‌شوند.
یکی از رایج‌ترین ارتوزهای مورد استفاده، AFO است. این وسیله برای حمایت از پا، مفصل مچ پا را در زاویه‌ی ۹۰ درجه نسبت به ساق قرار می‌دهد. این ارتوز به بهبود وضعیت راه رفتن کمک می‌کند ولی ممکن است به کفشی با یک سایز بزرگتر برای تطبیق با آن نیاز باشد.
تحریک عصبی حین راه رفتن نیز می‌تواند به کاهش علائم مربوط به افتادگی مچ پا کمک کند. به این نوع درمان، تحریک الکتریکی عملکردی یا FES نیز گفته می‌شود. یک وسیله‌ی کوچک نزدیک زانو پوشیده می‌شود که در پاسخ به حرکات ساق، تحریک الکتریکی خفیف به عضلات ارسال می‌کند تا عملکرد آن‌ها را بهبود بخشد.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی نیز می‌تواند کمک کننده باشد. تمرینات زیادی می‌توانند عضلات ساق را تقویت کرده و انعطاف پذیری را افزایش دهند. کار کردن با فیزیوتراپیستی که با MS و افتادگی مچ پا آشنایی کامل دارد می‌تواند مفید واقع شود.
درمان جراحی
اگر درمان ارتوزی و فیزیوتراپی به اندازه‌ی کافی وضعیت را اصلاح نکنند، آن‌گاه گزینه‌های متنوع جراحی روی میز قرار می‌گیرند.
جراحی انتقال تاندون می‌تواند کمک کننده باشد. در این موارد تاندونی که به بخش دیگری از پا می‌رود را به روی پا منتقل می‌کنند تا کار تاندون عضله‌ی تیبیالیس قدامی را انجام دهد.
یک نوع دیگر جراحی، ثابت کردن مفصل مچ پا جهت از بین بردن نیاز به عصب پرونئال است. البته این نوع جراحی، انعطاف و حرکت مفصل را از بین می‌برد.
هر جراحی خطراتی به همراه دارد. بنابراین بهتر است قبل از این کار، تمام گزینه‌های درمانی موجود را با پزشک خود بررسی کنید و از خطرات، مزایا، و نتایج دراز مدت جراحی آگاه شوید.
