درخواست مشاوره رایگان
«بدشکلی گردن قو» در انگشتان
بدشکلی گردن قو چیست؟
بدشکلی گردن قو (Swan Neck) روی انگشتان پدید می‌آید. این عارضه زمانی رخ می‌دهد که چندین مفصل از انگشتانتان به دلیل بیماری یا آسیب به طور غیرطبیعی خم شوند.
گردن قو باعث ایجاد درد و محدودیت حرکتی در دست و انگشتان می‌شود. گزینه‌های درمانی متفاوتی اعم از روش‌های جراحی و غیر جراحی برای رفع علائم این عارضه وجود دارند.
کدام بخش از انگشتان درگیر می‌شود؟
انگشتان شما اجزای مختلفی دارند. بدشکلی گردن قو روی تعداد زیادی از این اجزا اثر می‌کند. از جمله:
- سه استخوان (بند) انگشت
- دو مفصل بین‌بندی که بالای برآمدگی‌های انتهای انگشت هستند
- تاندون‌ها
- رباط‌ها
گردن قو به وضعیتی اطلاق می‌شود که مفاصل بین بندهای انگشتان شخص به جهات غیرعادی خم شده و قادر به صاف کردن نباشد.
برای مثال، ممکن است مفصل میانی انگشتان بیش از حد صاف شده یا رو به بالا جهت بگیرد. به این مفصل، مفصل PIP گفته می‌شود.
مفصل انتهایی انگشت که زیر ناخن قرار می‌گیرد هم ممکن است خم شده یا به سمت پایین جهت بگیرد. به این مفصل، DIP می‌گویند.
گردن قو در انگشت شست رخ نمی‌دهد. بدشکلی‌های انگشت شست را انگشت چوگانی (Mallet Finger) می‌گویند.
در سایر انگشتان هم اگر فقط مفصل DIP خم شده باشد بدشکلی از نوع انگشت چوگانی است.
دلیل ایجاد این عارضه چیست و چه افرادی در خطر ابتلا قرار دارند؟
موارد زیادی باعث ایجاد گردن قو می‌شوند. شامل:
- آرتریت روماتوئید
- فلج مغزی
- اسکلرودرم
- آرتریت پسوریازیس
- سکته‌ی مغزی
- پارکینسون
- آسیب به دست
بدشکلی معمولا در اثر شل شدن یکی از رباط‌های انگشت به نام صفحه‌ی کف دستی (Volar Plate) رخ می‌دهد. این شل شدن باعث جهت‌گیری مفصل PIP به سمت بالا می‌شود. سپس تاندون‌های مفصل DIP هم آن را به سمت پایین خم می‌کنند. در بیماری‌های مزمن مانند آرتریت روماتوئید این وضعیت شدیدتر است.
التهاب ایجاد شده توسط آرتریت روماتوئید روی رباط‌های کف دست هم اثر می‌گذارد و با ایجاد نوعی بافت غیرطبیعی، این رباط‌ها را ضعیف می‌کند. این التهاب، استخوان‌ها، غضروف‌ها، تاندون‌ها و دیگر رباط‌های انگشتان را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد.
بدشکلی گردن قو ممکن است در اثر صدماتی مانند آسیب مستقیم به دست هم ایجاد شود. این صدمات با ایجاد آسیب در مفاصل یا عضلات ممکن است انگشتان را در وضعیت گردن قو قرار دهند.
گردن قو چطور تشخیص داده می‌شود؟
اگر در وضعیت خمیدگی انگشتان خود تغییری احساس کردید با پزشک خود تماس بگیرید. ممکن است پزشک تنها با مشاهده‌ی دستتان طی معاینه‌ی فیزیکی این عارضه را تشخیص دهد.
در ادامه پزشک تشخیص خود را پس از گرفتن عکس رادیوگرافی تایید می‌کند. با این کار پزشک می‌تواند استخوان‌ها و مفاصل را در صورت وجود آسیب‌های بیشتر هم بررسی کند.
چه درمان‌هایی وجود دارند؟
بر اساس شدت ضایعه، درمان متفاوت خواهد بود. درمان‌های غیرتهاجمی شامل فیزیوتراپی، کاردرمانی، و ارتوز هستند. در موارد شدید ممکن است جراحی توصیه شود.
- فیزیوتراپی و کاردرمانی: اگر گردن قو خفیف باشد پزشک به عنوان خط اول درمان، فیزیوتراپی و کاردرمانی را توصیه می‌کند. فیزیوتراپی و کاردرمانی شامل تمرینات، کشش‌ها، ماساژ برای حفظ تعادل، قدرت، و تحرک دست و انگشتان می‌باشد.
- درمان ارتوزی: پزشک ممکن است استفاده از ارتوز را برای اصلاح گردن قو تجویز کند. استفاده از ارتوز معمولا با فیزیوتراپی و کاردرمانی همراه است. ارتوز ممکن است کل انگشت یا فقط یک مفصل خاص را در بر بگیرد. این ارتوزها به مدت چند هفته پوشیده می‌شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر مطلب «ارتوز یا بریس و انواع آن را بشناسید» را مطالعه کنید.
- ترمیم بافت نرم: ترمیم بافت نرم نوعی جراحی است که روی پوست، تاندون‌ها و رباط‌های نزدیک به مفصل میانی انگشت تمرکز دارد. این نوع جراحی برای بدشکلی‌های متوسط است و برای بدشکلی‌های شدید توصیه نمی‌شود.
- آرتروپلاستی مفصل PIP: اصلاح گردن قو ممکن است به جابجایی یک مفصل در انگشت نیاز داشته باشد. آرتروپلاستی مفصل PIP یعنی جابجا کردن مفصل میانی انگشت با جراحی. معمولا این نوع جراحی زمانی توصیه می‌شود که مفصل PIP خشک شده باشد. در این جراحی بافت‌های نرم اطراف مفصل جدید نیز متعادل می‌شوند. با این جراحی حرکت انگشت روان‌تر شده و درد کاهش می‌یابد. البته این مفصل جدید ممکن است به مرور تخریب شود.
- جوش زدن مفاصل انگشت: در این روش پزشک مفصل انگشت را جوش می‌زند تا دیگر توانایی حرکت نداشته باشد. معمولا این کار روی مفصل DIP در مواردی که این مفصل نمی‌تواند به خوبی کار کند انجام می‌شود. پس از جراحی دیگر نمی‌توان مفصل را حرکت داد. این جراحی باعث کاهش درد در مفصل می‌شود.
ریکاوری پس از جراحی
ریکاوری از جراحی ممکن است چندین هفته طول بکشد. پزشکتان برنامه‌ی مراقبت روزانه‌ی پس از جراحی را به شما می‌دهد. احتمالا توصیه می‌شود برای التیام زودتر جراحی از ارتوز استفاده کنید.
پس از جراحی باید چندین بار توسط پزشک ویزیت شوید. جلسات هفتگی فیزیوتراپی یا کاردرمانی هم برای کاهش التهاب و درد و بازیابی قدرت و تحرک انگشت موثر خواهند بود.
