درد سیاتیک و روش‌های درمان

زمان مطالعه: ۳ دقیقه

اگر ناگهان در پایین کمر و لگن خود دردی را حس کردید که به پشت ران و داخل ساق پایتان منتشر می‌شود، ممکن است به درد سیاتیک (sciatica pain) دچار شده باشید.

عبارت درد سیاتیک اصطلاح گسترده‌ای است که نوعی درد عصبی بدون یک تشخیص خاص را توصیف می‌کند. این درد زمانی رخ می‌دهد که ریشه‌ی عصب در بخش کمری ستون فقرات تحت فشار قرار گیرد. تشخیص داده شده درواقع علت تحت فشار قرار گرفتن عصب است، مانند بیرون زدگی دیسک بین مهره‌ای یا تنگی کانال نخاعی.

علائم سیاتیک

سیاتیک ممکن است مانند یک گرفتگی عضلانی با دردی تیز (برنده) بروز کند. این گرفتگی ممکن است چند هفته‌ای طول بکشد. شما ممکن است درد داشته باشید، مخصوصا وقتی حرکت یا سرفه و عطسه می‌کنید. همچنین احتمال دارد ضعف، بی‌حسی، و یا حس سوختن یا گزگز را در پایین اندام خود تجربه کنید.

علت سیاتیک

بین سنین ۳۰ تا ۵۰ سال احتمال ابتلا به درد سیاتیک بسیار زیاد است. این عارضه ممکن است درنتیجه‌ی فرسایش عمومی به دنبال افزایش سن (آرتروز) یا هرنوع فشار ناگهانی روی دیسک‌های بخش کمری ستون فقرات باشد. علت درد سیاتیک در افزاد زیر ۴۰ سال بیرون زدگی دیسک بین‌مهره‌ای است، در حالی که این عارضه در افراد مسن‌تر معمولا به دلیل خارهای استخوانی و آرتروز بروز می‌کند.

معاینه‌ی پزشک

فرایند تشخیص با یک تاریخچه‌گیری کامل توسط پزشک آغاز می‌شود. پزشک از شما می‌خواهد درمورد نحوه‌ی آغاز درد، محل‌های انتشار آن و حس دقیق آن توضیح دهید.

معاینه‌ی فیزیکی می‌تواند به تعیین دقیق ریشه‌ی عصبی آسیب دیده کمک کند. پزشک ممکن است از شما بخواهد که بنشینید و بلند شوید، روی پاشنه‌ها و پنجه‌هایتان راه بروید، و یا تست بلند کردن پا یا تست‌های دیگر را انجام دهد.

تصاویر X-ray و دیگر روش‌های ویژه‌ی تصویربرداری مانند MRI می‌توانند تشخیص پزشک درمورد ریشه‌ی عصبی درگیر را تایید کنند.

درمان سیاتیک

درمان غیرجراحی

این وضعیت معمولا با گذر زمان و استراحت کافی خود به خود بهبود می‌یابد. معمولا ۸۰ تا ۹۰ درصد بیماران مبتلا به درد سیاتیک اگر دلیل دردشان بیرون زدگی دیسک باشد با گذشت چند هفته بدون نیاز به جراحی بهتر می‌شوند. اگر فشار عصب به دلیل خارهای استخوانی یا تنگی کانال نخاعی باشد، درمان غیرجراحی معمولا چندان موفق نیست، اگرچه همچنان مقداری شانس بهبود وجود دارد.

هدف درمان غیرجراحی، کمک به مدیریت درد بدون استفاده‌ی درازمدت از دارو است.

• داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن، آسپیرین یا ناپروکسن، یا شل‌کننده‌های عضلانی می‌توانند به تسکین درد کمک کنند.
• اعمال گرما یا سرمای ملایم روی عضلات دردناک می‌تواند مقداری آرام‌بخش باشد.
• تحرک داشتن بسیار اهمیت دارد. زیاد در رختخواب نمانید زیرا این کار باعث آسیب به دیگر بخش‌های بدنتان می‌شود. وضعیت‌های راحت بدن خود را پیدا کنید، ولی تا حد امکان فعال باشید. حرکت به کاهش التهاب کمک می‌کند.
• کفی‌های طبی (ارتوزهای پا) می‌توانند با حفظ وضعیت مناسب پا و مفاصل بالاتر، درد و ناراحتی ناشی از سیاتیک را کاهش دهند.
• گاهی اوقات ممکن است پزشک به ناحیه‌ی کمری‌تان داروهای شبه کورتیزون تزریق کند.
• به محض امکان تمرینات کششی را برای بازگشت به فعالیت‌های فیزیکی خود آغاز کنید. پزشک ممکن است برای شما پیاده‌روی‌های کوتاه و فیزیوتراپی تجویز کند.

در بیشتر مواقع، وضعیت شما پس از چند هفته درمان غیرجراحی بهبود می‌یابد.

درمان جراحی

اگر پس از ۳ ماه درمان غیرجراحی دردتان همچنان ادامه داشته باشد ممکن است به جراحی نیاز پیدا کنید. در بخشی از جراحی شما، دیسک بیرون زده یا خار استخوانی برداشته می‌شود تا فشار روی ریشه‌ی عصبی کاهش یابد.

جراحی ممکن است تحت بی‌حسی موضعی یا بی‌هوشی کامل انجام شود. این جراحی معمولا در کاهش درد بسیار موفق عمل می‌کند، مخصوصا اگر بیشتر درد در پاهایتان باشد.

توانبخشی

پزشک ممکن است برای شما تمرینات تقویت‌کننده‌ی عضلات کمری تجویز کند. بسیار مهم است که راه رفتن و تحرک را حفظ کرده و خم شدن و چرخش بیش از حد را محدود کنید. شما می‌توانید فعالیت‌های روتین منزل مانند آشپزی و تمیز‌کاری را مانند قبل انجام دهید.

با پیروی از روش‌های درمانی درد سیاتیک،‌ شما می‌توانید به زندگی روزمره‌ی خود بازگردید و دردتان را کنترل کنید. با این حال، همیشه امکان پارگی مجدد دیسک وجود دارد.