زانوی پرانتزی یا واروس زانو چیست و چطور درمان می‌شود؟

واروس زانو یا زانو پرانتزی ، شرایطی است که معمولاً به آن ژنو واروم گفته می‌شود. در این حالت، زاویه بین استخوان درشت نی و استخوان ران زیاد می‌شود. این فاصله باعث می‌شود زانوهای شما به سمت بیرون کشیده شود. نقطه مقابل زانوی پرانتزی، پای ضربدری است، که باعث می‌شود زانوها به داخل پیچ بخورند.

 این اتفاق وقتی رخ می‌دهد که درشت نی در مقایسه با استخوان ران به بیرون کشیده می‌شود. در حالت ایده آل، این دو استخوان باید تراز ۱۸۰ درجه را تشکیل دهند. اگر آن ها فقط تا مقدار کمتری اختلاف داشته باشند، ممکن است سال‌ها متوجه هیچ علائمی نشوید.

علائم

 بارزترین علامت واروس زانو، پای پرانتزی است. بزرگسالان ممکن است در قسمت داخلی زانو درد را احساس کنند. این مشکل در کودکان ممکن است علامتی نداشته باشند. با گذشت زمان، زانوی پرانتزی درمان نشده می‌تواند باعث درد مفاصل بخصوص هنگام راه رفتن شود. همچنین باعث پارگی غیرمعمول غضروف در زانو می‌شود که این مشکل می‌تواند منجر به بروز آرتروز شود.

علت زانوی پرانتزی

واروس زانو در بین نوزادان شایع است. مفاصل زانوی آنها هنوز در حال رشد است و بسیاری از استخوان‌های آنها هنوز به حالت دائمی ثابت نشدند. با این حال، برخی از کودکان خردسال به دلیل ابتلا به ریکت، دچار زانوی پرانتزی می شوند.

ریکت بیماری است که به علت کمبود ویتامین D بروز پیدا می‌کند و باعث نرم شدن استخوان ها می‌شود.

سایر علل احتمالی واروس زانو عبارتند از:

• عفونتهای استخوان؛
• تومورهای استخوان؛
• صدمات؛
• بیمری پاژه استخوان؛
• بیماری استخوان شکننده؛
• آکوندروپلازی؛
• بیماری بلانت.

 این مشکل چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پزشک تان معمولاً با معاینه پاها و مشاهده نحوه راه رفتن، می‌تواند تشخیص اولیه زانوی پرانتزی را انجام دهد. همچنین ممکن است تست پرتوی ایکس از پای آسیب دیده را تجویز کند تا بهتر ساختار استخوان را ببیند.

اگر پزشک تان تأیید کرد که واروس زانو دارید، ممکن است از ابزاری به نام گونیومتر نیز استفاده کند تا میزان خم شدن پا به سمت بیرون را ارزیابی کند.

اگر کودک تان پای پرانتزی دارد، پزشک متخصص اطفال میزان ویتامین D کودک تان را بررسی خواهد کرد تا مطمئن شود که بیماری ریکت ندارد.

زانوی پرانتزی چگونه درمان می‌شود؟

درمان واروس زانو به علت بوجود آمدن آن بستگی دارد. اگر در اثر ابتلا به ریکت ایجاد شده باشد و بیماری هنوز در مراحل اولیه باشد، کودک ممکن است به مصرف مکمل های ویتامین D یا کلسیم برای بهبود نیاز داشته باشد. گاهی اوقات، همین مکمل‌ها کافی هستند.

بیشتر علت‌های دیگر، از جمله ریکت های پیشرفته تر، نیاز به عمل جراحی دارند. در موارد خفیفی که درد زیادی حس نمی کنید، فیزیوتراپی و تمرین وزنه برداری می تواند به تقویت عضلات اطراف استخوان های پای شما و بهتر شدن وضعیت شما کمک کند. با این حال، این روش‌ها، استخوان های شما را صاف نمی‌کنند.

شایع ترین نوع جراحی برای درمان زانوی پرانتزی برای افرادی است که مشکل آن ها ناشی از استئوآرتریت نباشد. برای جوانان که بیشتر در این دسته قرار می گیرند، جراحی استئوتومی استخوان درشت نی انجام می‌شود. پزشک در این روش با برش استخوان و تغییر شکل مجدد آن، استخوان درشت نی را اصلاح می‌کند. این کار، فشار روی زانوی شما که ناشی از تراز نامناسب تیبیوفمورال است را تسکین می‌دهد.

اگر واروس زانو دارید، عمل جراحی استئوتومی می‌تواند راه درمان قطعی یا حداقل رساندن امکان وضعیتی باشد که در آن نیاز به جراحی کامل تعویض زانو است. بعد از جراحی استئوتومی استخوان درشت نی، باید سه تا هشت ماه صبر کنید تا دوباره بتوانید به طور معمول کارهای خود را انجام دهید. حداقل یک یا دو ماه باید از بریس استفاده کنید. اگر این دوره بهبودی، ناراحت کننده است، به خاطر داشته باشید که جراحی تعویض کامل زانو، که گاهی اوقات جراحی استئوتومی جایگزینش می‌شود، اغلب به یک سال بهبود نیاز دارد.

حرف آخر

اگر به نظر میرسد که کودک تان این مشکل را دارد، به یاد داشته باشید که این حالت در اکثر کودکان موقتی است.  با این حال، اگر به نظر نمیرسد که مشکل تان بهبود پیدا کرده، به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید. بزرگسالان مبتلا به زانوی پرانتزی هم مهم است که هر چه سریعتر به پزشک مراجعه کنند. هرچه زودتر این مشکل تشخیص داده شود و درمان آغاز شود، آسیب کمتری به زانو وارد می‌شود.