درخواست مشاوره رایگان
درد مچ پا چه علتی دارد و چطور درمان می‌شود؟
مچ پای افراد ممکن است به دلایل زیادی از آسیب‌های جزئی گرفته تا شرایط مزمن مانند آرتروز، دچار درد شود.
درد مچ پا می‌تواند از آسیب به انواع ساختارها از جمله استخوان، عضله و بافت نرم که حامی مفصل است منشا گرفته باشد.
این درد بسته به علت ایجاد ان ممکن است تیز، تیرکشنده یا مبهم باشد. همچنین فرد ممکن است متوجه تورم در اطراف استخوان‌های مچ شود.
آسیب‌های جزئی مانند کشیدگی‌ها و پیچ‌خوردگی‌های مچ، رایج‌ترین دلیل دردهای این مفصل اند. این آسیب‌ها را به راحتی و در خانه می‌توان درمان کرد ولی ابتدا باید جهت تشخیص قطعی به پزشک مراجعه شود.
درد مچ پا به دلیل پارگی تاندون آشیل
تاندون آشیل باند محکمی است که استخوان پاشنه را به عضلات ساق متصل می‌کند. این تاندون ممکن است در اثر کشش بیش از حد حین دویدن، ورزش کردن یا طی زمین خوردن پاره شود.
استفاده از کورتون یا آنتی‌بیوتیک‌های خاصیی مانند سیپرو، می‌تواند احتمال پارگی تاندون‌ها را افزایش دهد.
علائم پارگی تاندون آشیل به شکل زیر اند:
- کاهش دامنه‌ی حرکتی
- درد ناگهانی در مچ پا یا عضلات ساق
- احساس یک صدای ناگهانی در مچ پا
- ناتوانی در راه رفتن روی نوک پا یا بالا رفتن از پله
- تورم پشت پا یا مچ پا
شکستگی مچ پا
شکستگی مچ پا به معنی شکستن یک استخوان یا تعدادی از استخوان‌های این مفصل است. این شکستگی ممکن است یک شکستگی ساده باشد یا اینکه استخوان را به چند تکه‌ی کوچک تبدیل کند.
علائم شکستگی‌های مچ پا به این شکل اند:
- دردی که ممکن است در کل اندام منتشر شود
- التهاب مچ پا و اطراف آن
Strain و Sprain مچ پا
Strain و Sprain هردو از آسیب‌های هستند که به بافت نرم وارد می‌شوند. هردوی این عارضه‌ها بسته به شدت آسیب می‌توانند باعث درد و ناراحتی شدید شوند.
Sprain به معنای کشش بیش از حد رباط و یا پارگی آن است که دامنه‌ی وسیعی از کشش جزئی تا پارگی کامل را شامل می‌شود.
Strain درواقع آسیب به عضله یا تاندون است. تاندون‌ها طناب‌هایی هستند که عضله را به استخوان متصل می‌کنند. Strain می‌تواند از یک کشش کوچک تا پارگی کامل را در بر بگیرد.
مچ پا یکی از رایج‌ترین محل‌ها برای Sprain و Strain است زیرا مجموعه‌ی پیچیده‌ای است که روزانه طی فشارهای حرکتی زیادی قرار می‌گیرد.
علائم Sprain یا Strain مچ پا:
- صدای ناگهانی پارگی
- بی‌ثباتی مفصل مچ پا
- تورم
- حساسیت به لمس
این نوع آسیب‌ها معمولا طی فعالیت‌های فیزیکی مانند ورزش کردن یا دویدن رخ می‌دهند.
نقرس
نقرس نوعی آرتروز است که به دلیل شکل‌گیری کریستال‌های اسید اوریک در بدن رخ می‌دهد. نقرس بیشتر روی پا، مچ پا، و مخصوصا شست پا اثر می‌گذارد.
علائم نقرس شامل:
- دردی که شب و پس از بیدار شدن از خواب تشدید می‌یابد
- تورم اطراف مچ پا
- احساس گرمی روی مفصل مچ پا
افرادی که سابقه ی خانوادگی ابتلا به نقرس دارند بیشتر در معرض خطر این بیماری اند. وضعیت‌های دیگری که ریسک ابتلا به نقرس را افزایش می‌دهند شامل دیابت، چاقی، و فشار خون بالا است. مصرف داروهایی مانند داروهای ادرار آور و نیاسین هم باعث افزایش این ریسک می‌شود.
عفونت مچ پا
بریدگی، آسیب یا جراحی ممکن است باعث وارد شدن باکتری به پوست پا یا مفصل مچ پا شده و عفونت ایجاد کند.
علائم عفونت مچ پا شامل:
- خستگی و حس ناتوانی عمومی
- تب
- درد
- قرمزی
- تورم
- گرمی
پزشک ممکن است بر اساس شدت عفونت، آنتی‌بیوتیک خوراکی یا وریدی تجویز کند. درمان عفونت باید در سریع‌ترین زمان ممکن آغاز شود تا از انتشار عفونت جلوگیری کند.
استئوآرتریت (آرتروز) مچ پا
آرتروز، فرسایش غضروف محافظ مفصل مچ پا است. این عارضه باعث ساییده شدن استخوان‌ها به هم و ایجاد درد و بی‌ثباتی در این مفصل می‌شود.
علائم آرتروز:
- درد مچ پا
- خشکی
- تورم
- ناتوانی در راه رفتن و خم کردن مچ پا
آرتروز به مرور زمان بدتر می‌شود ولی درمان مناسب می‌تواند پیشرفت این عارضه را آهسته کرده یا متوقف کند. با مطالعه مطلب «آرتروز چیست؟» با علائم و راه‌های درمان این عاضه بیشتر آشنا خواهید ش.
صافی کف پا
صافی کف پای اکتسابی فقط یک پا را درگیر می‌کند و منشا آن در تاندونی است که از قوس کف پا محافظت می‌کند.
صافی کف پا باعث می‌شود قوس کف پا در تماس با زمین قرار گیرد.
علائم صافی کف پا:
- صاف شدن قوس کف پا
- احساس درد در سمت خارجی پا
- احساس درد حین فعالیت‌هایی که تاندون حمایت‌کننده را به چالش می‌کشند. مانند کوهنوردی، بالا رفتن از پله یا دویدن
- چرخیدن مچ پا به سمت داخل یا Overpronation
- التهاب پیرامون پا و مچ پا
صافی کف پا در اکثر موارد پیشرونده است به این معنی که با گذشت زمان بدتر می‌شود. با این حال، پزشک‌ها معمولا قادراند با درمان‌های غیر جراحی آن را تصحیح کنند. تمرین‌های ساده ای برای برطرف کردن صافی کف پا وجود دارد که در این سایت می‌توانید آن‌ها را یاد بگیرید.
آرتریت روماتوئید
آرتریت روماتوئید یک اختلال خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به آستر مفاصل (سینوویوم) حمله می‌کند.
حدود ۹۰ درصد افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید، از مشکلات مربوط به پا و مچ پا رنج می‌برند. علائم آرتریت روماتوئید در این ناحیه شامل:
- ناتوانی در حرکت دادن مچ
- درد
- تورم
این عارضه همچنین ممکن است روی دست، مچ دست، کمر و دیگر مفاصل نیز اثر بگذارد. آرتریت روماتوئید با گذشت زمان بدتر می شود، ولی افراد می‌توانند با مصرف داروهای خاص به کنترل علائم و جلوگیری از پیشرفت عارضه کمک کنند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر فرد دچار آسیبی شده باشد که توانایی حرکت دادن پا و مچ پایش را محدود کرده است، باید به پزشک مراجعه کند. در صورت شک به شکستگی مچ پا نیز به درمان اورژانسی نیاز است.
اگر درد مچ پا به جای بهبود رو به بدتر شدن رفت هم باید به پزشک مراجعه شود.
تشخیص
پزشک پا و مچ پا ، علائم عفونت، و تغییرات سطح پوست معاینه می‌کند.
ممکن است از تست‌های زیر برای شناسایی دلیل درد مچ استفاده شود:
- تصویربرداری شامل X-ray، سی‌تی اسکن یا ام.آر.ای.
- آزمایش خون برای تشخیص آرتریت روماتوئید، نقرس و عفونت
- نمونه‌های پوست و مایعات بدن برای بررسی احتمال وجود باکتری، قارچ یا ویروس
درمان‌های تخصصی درد مچ پا
درمان درد مچ پا به دلیل زمینه‌ای آن بستگی دارد. برای مثال برای درمان عفونت مچ پا معمولا از آنتی بیوتیک استفاده می‌شود. پزشک‌ها برای درمان عوارض دیگری مانند نقرس و آرتریت روماتوئید هم دارو تجویز می‌کنند.
برای آسیب‌ها غالبا داروهای مسکن، استراحت و تمرین تجویز می‌شود. با این حال آسیب‌های شدید ممکن است به جراحی نیاز داشته باشند.
درمان‌های خانگی درد مچ پا
یکی از درمان‌های اصلی برای آسیب‌های خفیف استفاده از متد RICE است. از این روش در خانه و برای کاهش درد و تورم اطراف مچ پا استفاده می‌شود.
RICE مخفف موارد زیر است:
- استراحت (Rest): استراحت دادن به مفصل درگیر باعث ترمیم آن شده و میزان آسیب را کاهش می‌دهد.
- یخ (Ice): گذاشتن یخ روی ناحیه‌ی درگیر به کاهش تورم کمک می‌کند. یخ باید با پارچه پوشانده و به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه چند بار در روز استفاده شود.
- کمپرس کردن (Compression): پوشاندن مچ پا با استفاده از یک ارتوز حمایتی به کاهش تورم و جلوگیری از آسیب بیشتر کمک می‌کند.
- بالا بردن (Elevation): استفاده از چند بالشت برای بلند کردن مچ پا، جریان خون و مایعات به سمت قلب را بهبود می‌بخشد.
استفاده از مسکن‌های رایجی مانند استامینوفن و ایبوپروفن می‌تواند به کاهش درد فرد کمک کند.
تغییر کفش از دیگر اقداماتی است که باعث کاهش درد پا و مچ می‌شود. پوشیدن کفش‌های طبی که پنجه‌ی پهن‌تری دارند فشار روی مچ را کاهش داده و احتمال ایجاد درد در این ناحیه را پایین می‌آورد. البته دانستن ویژگی‌های یک کفش خوب برای همه ضروری است.
درمان ارتوزی یکی یگر از راه‌های درمان است. ارتوز ها انواع مختلفی دارند. در چنین شرایطی پزشک ممکن است استفاده از کفی‌های ارتوزی را توصیه کند. این کفی‌ها در انواع نرم و سخت موجود بوده و به حمایت از مفاصل پا کمک می‌کنند. برای افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید استفاده از ارتوز ضروری تر از دیگر گروه‌هاست.
در آخر نیز بهتر است بدانید تمرین پا باعث حفظ قدرت پا و همچنین انعطاف‌پذیری آن می‌شود در این صورت پا و مچ پا کمتر دچار درد می شوند. بدیهی است که تمرین‌ها، روی بهبود سلامت کلی و حفظ فعالیت پا نیز مؤثر اند. بسیاری از این تمرینات را می‌توانید در خانه انجام دهید. ۹ برنامه تمرین برای تقویت مچ پا در این سایت تهیه شده است و شما می‌توانید تمام آن‌ها را در خانه انجام دهید.
