درخواست مشاوره رایگان
علت کمر درد چیست و چطور درمان می‌شود؟
کمر درد دلیلی رایج مراجعه به پزشک است. حداقل ۸۰ درصد از افراد در طول زندگی خود کمردرد را تجربه می‌کنند. بیشتر کمردرد ها به علت آسیب‌هایی مانند پیچ خوردن عضله، کشیدگی ناشی از حرکت ناگهانی یا وضعیت بد بدن در هنگام بلند کردن یک جسم سنگین ایجاد می‌شوند.
کمر درد امکان دارد که به علت برخی بیماری‌ها نیز بروز پیدا کند، این بیماری‌ها عبارتند از:
- پارگی دیسک یا فتق
- سیاتیک
- آرتروز
- عفونت کلیه
- عفونت ستون فقرات
- سرطان طناب نخاعی
کمر درد حاد ممکن است چند روز یا در نهایت چند هفته ادامه پیدا کند، اما کمردرد مزمن، دردی است که بیش از سه ماه طول می‌کشد.
اغلب اوقات، کمردرد در افراد بین ۳۰ تا ۵۰ سال رخ می‌دهد. کمردرد تا حدودی ناشی از تغییراتی است که با افزایش سن در بدن رخ می‌دهد. با افزایش سن، میزان مایعات بین مهره‌ها در ستون فقرات کاهش پیدا می‌کند .
به همین علت ، دیسک موجود در ستون فقرات به راحتی آسیب‌پذیر خواهد شد. همچنین، انعطاف‌پذیری عضلات کم می‌شود که باعث می‌شود کمر در معرض آسیب‌دیدگی قرار بگیرد. به همین علت، تقویت عضلات کمر و داشتن بدنی با استقامت بالا به پیشگیری از کمر درد کمک می‌کند.
تقویت عضلات کمر و داشتن بدنی با استقامت بالا به پیشگیری از کمردرد کمک می‌کند .
علت کمر درد چیست؟
در ادامه به برخی از دلایلی که باعث بروز درد در کمر کی شود اشاره می کنیم:
کشیدگی عضله
عضلات و رباط‌ها به دلیل فعالیت بیش از حد، کشیده یا پاره می‌شوند. علائم کشیدگی عضله شامل درد و سفتی در ناحیه تحتانی کمر و اسپاسم عضلات است. روش درمان این علائم، استراحت و فیزیوتراپی است.
آسیب دیسک
دیسک‌های کمر در معرض آسیب هستند. این خطر با افزایش سن بیشتر خواهد شد. قسمت خارجی دیسک ممکن است دچار پارگی یا فتق شود.
فتق دیسک، که به عنوان پارگی دیسک شناخته شده است، وقتی رخ می‌دهد که غضروف اطراف دیسک به طناب نخاعی یا ریشه‌های عصبی فشار وارد می‌کند. در این حالت، فضای نرم بین مهره‌ها از جای طبیعی خود خارج می‌شود.
این حالت به علت فشار زیاد به ریشه عصبی ایجاد می‌شود. آسیب دیسک، اغلب به صورت ناگهانی و بعد از پیچ خوردن کمر و یا بلند کردن جسم سنگین رخ می‌دهد. بر خلاف کمردرد، کمردرد ناشی از دیسک، بیشتر از ۷۲ ساعت ادامه خواهد داشت.
سیاتیک
سیاتیک می‌تواند به همراه فتق دیسک رخ دهد. در این وضعیت، دیسک روی عصب سیاتیک فشار وارد می‌کند، در نتیجه، سیاتیک باعث ایجاد درد در پاها و انگشتان پا خواهد شد. درد سیاتیک مانند درد سوختگی یا فرو رفتن سوزن در بدن است.
تنگی کانال نخاعی
تنگی کانال نخاعی وقتی رخ می‌دهد که فشار زیادی بر طناب نخاعی و اعصاب نخاعی وارد می‌شود. دلیل بروز این مشکل، از بین رفتن دیسک بین مهره‌ها است. در نتیجه، فشار زیادی به ریشه‌های عصبی یا طناب نخاعی وارد می‌شود.
علایم این بیماری عبارتند از:
- بی حسی
- گرفتگی عضله
- خستگی
امکان دارد این علائم را در هر قسمت از بدن حس کنید. علائم در بسیاری از بیماران در هنگام راه رفتن و ایستادن بیشتر خواهد شد.
انحنای غیر طبیعی ستون مهره‌ها
اسکولیوز، کایفوز یا لوردوز از اختلالاتی هستند که باعث انحنای غیر طبیعی ستون فقرات می‌شوند.
این مشکلات در کودکی و نوجوانی قابل تشخیص هستند و به دلیل افزایش فشار روی عضلات، تاندون‌ها، رباط‌ها و مهره‌های کمر، این عارضه باعث ایجاد درد و کاهش استقامت بدن می‌شود.
مشکلات دیگر
برخی از مشکلات و بیماری‌ها باعث احساس درد کمر می‌شوند:
آرتریت: یک نوع التهاب مفاصل است؛
فیبرومیالژی: که یک درد مزمن است و مفاصل، عضلات و تاندون‌ها را درگیر می‌کند.
اسپوندیلیت: التهاب مفاصل بین استخوان‌های کمر است.
اسپوندیلوز: یک اختلال مخرب است که باعث از دست رفتن ساختار طبیعی ستون‌فقرات و عملکرد آن می‌شود. به عبارت دیگر، افزایش سن در بروز این اختلال نقش مهمی دارد. مکان و شدت آسیب در افراد مختلف متفاوت است.
برخی از بیماری‌های دیگر که باعث بروز درد در کمر می‌شوند، عبارتند از:
- مشکلات کلیه و مثانه
- بارداری
- آندومتریوز
- کیست تخمدان
- فیبروز رحمی
- سرطان
کمر درد چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک بعد از پرسیدن سابقه‌ی پزشکی، به منظور فهمیدن محل دقیق درد فرد را معاینه می‌کند. پزشک با این معاینه، اثر کمر درد بر دامنه‌ی حرکتی بیمار را بررسی خواهد کرد.
پزشک واکنش و پاسخ بیمار به محرک‌ها را هم آزمایش می‌کند. انجام این کار مشخص می‌کند که کمردرد روی اعصاب اثر گذاشته یا نه.
اگر علائم ناراحت کننده و ناتوان کننده نداشته باشید، پزشک قبل از انجام آزمایش‌های بیشتر چند هفته بیمار را تحت نظر خواهد گرفت. چون که بیشتر کمر‌دردها با انجام درمان‌های ساده رفع خواهند شد.
علائمی که نیاز به بررسی بیشتر دارند، عبارتند از:
- عدم کنترل ادرار
- ضعف
- تب
- کاهش وزن
در غیر این صورت، اگر بعد از انجام درمان‌های خانگی هنوز درد ادامه داشت، پزشک آزمایش‌های دیگری را انجام خواهد داد.
اگر علاوه بر کمردرد، متوجه مشکلات و علائم دیگری شدید باید به مراکز درمانی مراجعه کنید.
به منظور بررسی مشکلات استخوانی، دیسک، رباط‌ها و تاندون‌های کمر، استفاده از روشهای تصویربرداری مانند رادیولوژی اشعه ایکس، سی تی اسکن، سونوگرافی و ام آر آی لازم است.
اگر پزشک مشکوک به وجود مشکلی در قدرت استخوان در کمرتان باشد، اِسکن استخوانی یا آزمایش تراکم استخوانی را تجویز خواهد کرد. به منظور تشخیص مشکلات عصبی، تست نوار عصب و عضله گرفته می شود.
روشهای درمان کمردرد
در ادامه، نگاهی به روشهای درمانی کمر درد می‌پردازیم
درمان‌های خانگی
درمان‌های خانگی تا ۷۲ ساعت پس از شروع درد مفید هستند. اگر بعد از ۷۲ساعت با درمان‌های خانگی، کمردرد کاهش پیدا نکرد، فرد باید به پزشک مراجعه کند.
فعالیت‌های فیزیکی رایج روزانه را متوقف کرده و کمپرس یخ روی کمرتان قرار دهید. پزشکان توصیه می‌کنند که ۴۸ تا ۷۲ ساعت اول از یخ و پس از آن از کمپرس گرم استفاده کنید.
استفاده‌ی متناوب از کمپرس سرد و گرم به آرامش عضله‌ها کمک می‌کند. در ۴۸ ساعت اول، استراحت، استفاده از یخ، فشار آوردن و بالا نگه داشتن کمر توصیه می‌شود.
داروهایی مانند ایبوپروفن و استامینوفن برای کاهش درد بسیار موثر هستند.
گاهی اوقات، دراز کشیدن به پشت باعث افزایش درد خواهد شد، در این صورت توصیه می‌شود که در حالی که زانوی خود را خم کرده و یک بالش بین پاهای خود گذاشتید، به پهلو دراز بکشید. اگر درازکشیدن روی کمر برای شما ناراحت کننده نیست، به منظور کاهش فشار به کمر، یک بالش زیر ران قرار دهید.
حمام آب گرم و ماساژ باعث بهبود گرفتگی عضلات کمر می‌شوند.
در مقاله‌ای جدا گانه با عنوان «علائم کمر درد و درمان خانگی کمردرد» به طور مفصل به مورد درمان‌های خانگی کمر درد پرداخته ایم.
درمان‌های پزشکی
کمر درد به همراه مشکلات مختلفی بروز پیدا می کند، این مشکلات عبارتند از:
- کشیدگی و یا ضعف عضلانی
- عصب تحت فشار
- طناب نخاعی ناهم تراز
چند درمان پزشکی برای این مشکلات وجود دارد:
- دارو
- تجهیزات پزشکی
- فیزیوتراپی
پزشک با توجه به شرایط فرد میزان دارویی که باید مصرف کند و روش درمانی مناسب را تجویز خواهد کرد.
برخی از روشهای درمانی که پزشک توصیه می‌کند، عبارتند از:
- داروهای شل کننده ی ماهیچه
- داروهای غیر استروئیدی ضد التهاب (NSAIDs)
- داروهای نارکوتیک مانند کدئین برای کاهش درد
- استروئیدها برای کاهش التهاب
- تزریق کورتیکواستروئید
پزشک ممکن است فیزیوتراپی را هم تجویز کند، برخی از روشها عبارتند از:
- ماساژ
- تمرینات کششی
- دستکاری کمر و ستون فقرات
جراحی
جراحی کمر زمانی انجام می‌شود که روشهای دیگر موثر نباشند. با وجود این، اگر فرد مشکل کنترل ادرار و مدفوع، یا دچار نقص پیش‌رونده‌ی عصبی باشد، جراحی، یک روش درمانی اورژانسی است.
عمل دیسکتومی برای کاهش فشار ایجاد شده روی ریشه‌ی عصبی انجام می‌شود. این فشار به علت فتق دیسک یا رشد استخوان زائد روی استخوان طبیعی ایجاد می‌شود. در این عمل، قسمت کوچکی از لامینا را (که بخش استخوانی کانال نخاعی است) بر می‌دارند.
در جراحی فورامینوتومی، جراح فورامن را باز می‌کند. فورامن، حفره‌ای استخوانی در کانال نخاعی است. در آن ریشه‌های عصبی قرار دارند.
در روش الکتروترمال، سوزنی درون دیسک می کنند و آن نقطه را ۲۰ دقیقه گرم می‌کنند. انجام این روش به ضخیم کردن دیواره‌ی دیسک و برطرف کردن فتق دیسک و التهاب عصب کمک می‌کند.
در روش نوکلئوپلاستی، سوزن نازکی وارد دیسک می‌شود و با کمک امواج رادیویی، بافت حرارت دیده و کوچک می‌شود.
روش رادیو فرکانسی فرسایشی، روشی برای استفاده از امواج رادیویی است که ارتباطات عصبی را مختل می‌کند. در این روش، با حرارت، عصب‌ها را از بین می‌برند.
فیوژن ستون فقرات، باعث تقویت ستون فقرات شده و از شدت حرکات دردناک کم می‌شود. در این روش، دیسک بین دو یا چند مهره‌ی کمر برداشته می‌شود. پس از آن، پزشک با استفاده از پیوند استخوان‌ها یا قطعات فلزی خاص مهره‌ها را در کنار هم قرار می‌دهد.
در لامینوکتومی، ستون فقرات لامینا برداشته می‌شود تا اندازه‌ی کانال نخاعی بزرگتر شود. در این روش، فشار ایجاد شده روی طناب نخاعی و اعصاب کم می‌شود.
نحوه پیشگیری از کمردرد
راه‌های زیادی برای جلوگیری از کمردرد وجود دارد. انجام دادن روشهای پیشگیرانه برای کاهش شدت علائم بسیار مفید است.
اقدامات پیشگیرانه عبارتند از:
- فعال کردن ماهیچه‌های شکم و پشت
- کم کردن وزن در صورت داشتن اضافه وزن
- بلند کردن اجسام سنگین با خم کردن زانو و بالا بردن پاها
- طرز ایستادن مناسب
انجام این کارها هم به شما کمک می‌کند:
- خوابیدن روی سطح صاف
- نشستن روی صندلی با ارتفاع مناسب
- کفش پاشنه بلند نپوشید
- سیگار نکشید
نیکوتین موجود در سیگار باعث از بین‌رفتن دیسک‌های ستون فقرات می‌شود و جریان خون را کاهش می‌دهد.
اگر کمردرد دارید، حتماً با پزشک‌تان مشورت کنید. پزشک علت بروز کمر درد را بررسی می‌کند و بهترین روش درمانی را پیشنهاد می‌دهد.
