درخواست مشاوره رایگان
آسیب رباط‌های جانبی زانو
پارگی یا کشیدگی رباط زانو از شایع‌ترین آسیب‌های ورزشی هستند.
رباط‌های زانوی شما استخوان ران را به استخوان ساق متصل می‌کنند. رباط جانبی داخلی (MCL) و رباط جانبی خارجی (LCL) در دو طرف زانو قرار می‌گیرند.
ورزشکارانی که در ورزش‌های تماسی مانند فوتبال یا راگبی شرکت می‌کنند بیشتر در معرض خطر آسیب رباط‌های جانبی زانو قرار دارند.
آناتومی رباط زانو
سه استخوان برای تشکیل مفصل زانو به هم متصل می‌شوند: استخوان ران (فمور)، استخوان ساق (تیبیا)، و کشکک (پتلا). کشکک برای ایجاد محافظت در قدام مفصل قرار می‌گیرد.
استخوان‌ها توسط رباط‌ها به استخوان‌های دیگر متصل می‌شوند. چهار رباط اصلی در زانوی شما وجود دارد. این رباط‌ها مانند طناب‌های محکم استخوان‌ها را کنار هم نگه داشته و مفصل را پایدار می‌سازند.
رباط‌های صلیبی
این رباط‌ها درون مفصل زانو قرار دارند. به شکل یک X از هم رد می‌شوند به صورتی که رباط صلیبی قدامی در جلو و رباط صلیبی خلفی در عقب قرار می‌گیرد. رباط‌های صلیبی حرکت رو به جلو و عقب زانو را کنترل می‌کنند.
رباط‌های جانبی
این رباط‌ها در دو طرف مفصل زانو قرار می‌گیرند. رباط جانبی داخلی یا MCL استخوان فمور را به تیبیا متصل می‌کند. رباط جانبی خارجی (LCL) استخوان ران را به استخوان کوچک‌تر ساق (فیبولا) اتصال می‌دهد. رباط‌های جانبی زانو حرکات جانبی این مفصل را کنترل کرده و از آن در مقابل حرکات غیرمعمول محافظت می‌کنند.
شرح
از آن‌جایی که زانو برای حفظ ثبات تنها به این رباط‌ها و عضلات اطراف وابسته است، رباط‌های جانبی کاملا مستعد آسیب هستند. هر ضربه‌ی مستقیم به زانو یا انقباض عضلانی شدید – مانند تغییر سریع جهت حرکت حین دویدن – می‌تواند به یکی از رباط‌های زانو آسیب برساند.
رباط‌های آسیب دیده بر اساس شدت آسیب به شکل زیر دسته‌بندی می‌شوند:
- آسیب درجه ۱: در این مورد رباط به صورت خفیف آسیب دیده است. معمولا کمی دچار کشیدگی شده است اما همچنان می‌تواند زانو را پایدار نگه دارد.
- آسیب درجه ۲: در آسیب‌های درجه ۲ رباط تا حد شل شدن کشیده می‌شود. معمولا به این نوع آسیب، پارگی جزئی رباط گفته می‌شود.
- آسیب درجه ۳: از این نوع آسیب به عنوان پارگی کامل رباط یاد می‌شود. رباط کاملا از هم جدا شده و مفصل ناپایدار می‌شود.
MCL بیشتر از LCL دچار آسیب می‌شود. به دلیل ساختار پیچیده‌ی بخش بیرونی زانو اگر LCL آسیب ببیند معمولا همراه با آن ساختارهای دیگر نیز دچار آسیب می‌شوند.
علت آسیب رباط‌های زانو
آسیب‌های رباط‌های جانبی غالبا به دلیل وارد شدن نیرویی که زانو را به طرفین هل می‌دهد ایجاد می‌شوند. این آسیب‌ها معمولا – نه همیشه – آسیب‌های تماسی هستند.
پارگی‌های رباط جانبی داخلی معمولا به دلیل وارد شدن یک ضربه‌ی مستقیم به بخش بیرونی زانو اتفاق می‌افتند. این ضربات زانو را به سمت داخل (به سمت زانوی دیگر) هل می‌دهند.
ضربه به داخل زانو که باعث هل داده شدن زانو به سمت خارج شود ممکن است رباط جانبی خارجی را پاره کند.
علائم
- درد در طرفین زانو. اگر MCL آسیب دیده باشد، درد در سمت داخل زانو، و اگر LCL آسیب دیده باشد، درد در سمت خارج زانو خواهد بود.
- تورم در محل آسیب.
- بی‌ثباتی (حس خالی کردن زانو).
معاینه‌ی پزشک
معاینه‌ی فیزیکی و تاریخچه‌ی بیمار
طی اولین ویزیت، پزشک درمورد علائم و تاریخچه‌ی پزشکی با شما صحبت می‌کند.
طی معاینه‌ی فیزیکی، پزشک ساختار زانوی آسیب دیده را بررسی کرده و آن را با سمت سالم مقایسه می‌کند. بیشتر آسیب‌های رباطی را می‌توان با معاینه‌ی فیزیکی دقیق زانو تشخیص داد.
تصویربرداری
تست‌های دیگری که می‌توانند در تایید وضعیت به پزشک کمک کنند:
- تصاویر X-ray: اگرچه تصاویر X-ray قادر به نشان دادن رباط‌ها نیستند اما این تصاویر تعیین می‌کنند که آیا آسیب با شکستگی استخوان همراه است یا خیر.
- تصاویر MRI: به وسیله‌ی MRI می‌توان تصویر بهتری از بافت‌های نرم مانند رباط‌های جانبی به دست آورد.
درمان آسیب رباط‌های زانو
آسیب‌های MCL به ندرت به جراحی نیاز خواهند داشت. اگر فقط LCL آسیب دیده باشد، درمان آن مشابه درمان آسیب‌های MCL است. اما اگر آسیب LCL ساختارهای دیگری از زانو را نیز درگیر کرده باشد، آن ساختارها نیز باید در درمان در نظر گرفته شوند.
درمان غیرجراحی
- یخ: یخ گذاشتن روی محل آسیب رباط زانو، یک مرحله‌ی مهم از فرایند درمان است. روش صحیح یخ گذاشتن روی آسیب، استفاده از یخ خرد شده و اعمال مستقیم آن به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه روی محل در هر بار، طی دفعاتی به فاصله‌ی حداقل یک ساعت است.
- درمان ارتوزی: زانو باید از حرکت به طرفین که باعث ایجاد آسیب شده است محافظت شود. ممکن است نیاز باشد برای جلوگیری از حرکات پرخطر، فعالیت‌های روزانه‌ی خود را تغییر دهید. پزشک ممکن است برای زانوی شما ارتوزی تجویز کند تا رباط‌های آسیب دیده را در مقابل فشار محافظت کند. علاوه‌بر ارتوز، ممکن است نیاز باشد تا مدتی از عصا نیز استفاده کنید.
- فیزیوتراپی: پزشک ممکن است برای شما تمرینات قدرتی تجویز کند. تمرینات خاص عملکرد زانوی شما را بازگردانده و عضلات ساق را برای حمایت از این مفصل تقویت می‌کنند.
درمان جراحی
بیشتر آسیب‌های ایزوله‌ی رباط‌های جانبی را می‌توان بدون جراحی با موفقیت درمان کرد. اگر رباط طوری پاره شده باشد که قابل ترمیم نباشد یا اینکه ساختارهای دیگری نیز همراه با آن پاره شده باشند، پزشک ممکن است عمل جراحی ترمیمی را توصیه کند.
بازگشت به ورزش
زمانی که دامنه‌ی حرکتی خود را بازیابید و بتوانید بدون لنگش راه بروید، پزشک اجازه‌ی پیشروی در فعالیت را به شما خواهد داد. این نوعی بازگشت تدریجی و پیش‌رونده به سمت فعالیت‌های ورزشی است.
برای مثال اگر فوتبالیست هستید، پیشرفت عملکردی شما ممکن است به صورت آغاز آهسته دویدن باشد. سپس به تدریج دویدن کامل و شوت زدن را شروع می‌کنید.
با توجه به شدت آسیب، پزشک ممکن است از شما بخواهد فعالیت‌های ورزشی خود را با پوشیدن یک ارتوز سبک آغاز کنید.
