درخواست مشاوره رایگان
سونوگرافی دوران بارداری: جنین دولیکوسفال است
دولیکوسفالی در واقع طویل شدن سر نوزاد به دلیل نحوه قرار گرفتن آن در داخل رحم است. معمولا، سر نوزادان نیز ممکن است پس از زایمان یا در هفته های اول زندگی، کمی ناخوشایند به نظر برسد. این به خاطر این واقعیت است که سر نوزادان میخواهد برای مقابله با تنظیمات متعددی که در طول بارداری، شروع و سال اولیه زندگی ایجاد میشود، محکم شود. معمولاً این ناهماهنگی ممکن است بسیار خفیف باشد و خود به خود برطرف شود. اما در صورت بدتر شدن سر کودک نوپا می تواند خطرناک باشد. در ادامه این مطلب با ما باشید. معمولاً سر نوزادان پس از تولد و حتی در چند هفته اول بعد از آن کمی بد شکل به نظر می رسند. علت این بد شکلی سر نوزادان ، سازگاری با تغییراتیست که در دوران بارداری، تولد و سال اول زندگی اتفاق میافتد. معمولاً این فرم کج جمجمه، خفیف است و خود به خود برطرف می شود.
اما چه اتفاقی می افتد اگر شکل سر کودک شما بدشکلی شدیدتری داشته باشد؟ آیا این یک مشکل است؟
اگر جمجمه کودک شما کشیده به نظر می رسد، ممکن است دچار عارضه ای بنام دولیکوسفالی Dolichocephaly (یا اسکافوسفالی) شده باشد. اگر این مورد برای شما صدق کند، ممکن است سوالات زیادی در مورد این وضعیت، معنای آن برای کودک شما و گزینه های درمانی در دسترس برایتان به وجود آید. پس با این مطلب در کلینیک پیوند همراه باشید.
دولیکوسفالی چیست؟
دولیکوسفالی به دراز شدن سر نوزاد اشاره دارد. اگر در سونوگرافی غربالگری برای نوزاد شما این واژه دیده شد، نگران نباشید، این نکته را بدانید که سر نوزاد از چندین صفحه نرم ساخته شده است که در بدو تولد کاملاً با هم ترکیب نشدهاند، این انعطافپذیری به نوزادان کمک میکند که راحتتر از کانال زایمان عبور کنند و رشد سریع مغز را که در ۱۲ ماه اول اتفاق میافتد ممکن میسازد، اغلب به دلیل قرار گرفتن پس از تولد در بخش مراقبت های ویژه نوزادان (NICU) این مشکل رخ می دهد.
طبق مطالعات انجمن پزشکی اطفال آمریکا، بدشکلی جمجمه در حدود ۲۰ درصد مواقع در حین زایمان یا در نتیجه ی وضعیت نوزاد در رحم رخ می دهد. اما بیشتر اوقات، این اتفاق پس از تولد رخ می دهد. دقیقا در ۴ تا ۱۲ هفته اول، زمانی که نوزادان زمان زیادی را در حالت دراز کش میگذرانند و تحرک کمتری دارند.
این به کشش سر نوزاد در حین انجام یک وضعیت پوزیشن، معمولاً پس از تولد و بیشتر در نتیجه حضور در بخش مراقبتهای ویژه نوزادان (NICU) اشاره دارد. با توجه به کتابخانه ملی پزشکی ایالات متحده، دولیکوسفالی به این صورت تعریف میشود: (محور قایقشکل یا دراز قدامی خلفی ناشی از صاف شدن جمجمه هنگامی که نوزاد در حین شیردهی به پهلو خوابانده میشود.)سر نوزاد از چندین صفحه نرم تشکیل شده است که در بدو تولد به طور کامل با هم ترکیب نشده اند، این انعطاف به نوزادان کمک می کند تا راحت تر از طریق کانال تولد حرکت کنند و رشد سریع مغزی را که در ۱۲ ماهه اول کودک شما اتفاق می افتد امکان پذیر می کند. در هفته اول رخ می دهد. زمانی که نوزادان زمان زیادی را صرف خواب و فعالیت کمتری می کنند.
علت ایجاد دولیکوسفالی چیست؟
این به کشش سر شیرخوار به دلیل قرار گرفتن، معمولاً پس از شروع و اغلب به دلیل وجود زنده در داخل رحم مراقبت گسترده نوزادان (NICU) اشاره دارد. با توجه به گزارش ملی پزشکی ایالات متحده، دولیکوسفالی به این صورت توصیف میشود: محور قدامی-خلفی به شکل قایق یا دراز در نتیجه پایین کشیدن جمجمه در حالی که کودک نوپا در حین مراقبت روی آن قرار دارد. سر نوزاد از صفحات ملایم متعددی ساخته شده است. از آنجایی که ممکن است در زمان زایمان دیگر در مجموع نزدیک به آن ها نباشند، این انعطاف پذیری نوزاد را قادر می سازد بدون مشکل از کانال زایمان چشم پوشی کند و باعث بهبود سریع ذهنی شود که در ۱۲ ماه اول نوزاد شما رخ می دهد. طبق گفته آکادمی اطفال آمریکا (AAP)، ناهنجاری های قله و جمجمه تقریباً ۲۰ درصد در زمان حمل و نقل یا به دلیل قرار گرفتن جنین در داخل رحم ایجاد میشوند. در چهار تا دوازده هفته اول، در حالی که نوزادان زمان زیادی را صرف حالت خوابیده می کند و بسیار کمتر فعال هستند. این عارضه دو علت اصلی دارد: کرانیوسینوستوزیس یا وضعیتی.
استخوان های جمجمه در نوزادان به هم متصل نیستند. مثل قاره ها بر روی کره ی زمین. در فضای بین این استخوان ها ماده ای ای انعطاف پذیر به نام سوچور قرار دارد. از آنجایی که سوچورها مایع هستند، به مغز اجازه رشد و تکامل می دهند.
کرانیوسینوستوزیس یک نقص مادرزادی است که در آن استخوانهای جمجمه نوزاد قبل از رشد کامل مغز پیش از موعد به هم میپیوندند. در نوزادان مبتلا به کرانیوسینوستوزیس، رشد مغز در بخشی از جمجمه که خیلی سریع بسته شده متوقف می شود، در حالی که سایر قسمت های مغز به رشد خود ادامه می دهند. هنگامی که این اتفاق می افتد، جمجمه شکل غیرعادی پیدا می کند. در حالی که انواع مختلفی از کرانیوسینوستوز وجود دارد، سینوستوز ساژیتال بیشتر با دولیکوسفالی مرتبط است. سوچور ساژیتال معمولاً در اواخر زندگی، در حدود ۲۱ تا ۳۰ سالگی بسته می شود. نوزادان نارس که مدت طولانی در NICU سپری کرده اند، تحت تاثیر این بدشکلی ها قرار می گیرند.
در بیمارستان، نوزادان به پهلو دراز می کشند. این موقعیت برای محافظت از سلامت نوزادان نارس- از جمله کاهش خطر ریفلاکس، آپنه و برادی کاردی- استفاده می شود، اما متأسفانه می تواند منجر به دولیکوسفالی شود. این شرایط در برخی موارد، تا زمانی که نوزاد به خانه می رود برطرف می شود، اما در موارد دیگر باقی می ماند و نوزادان با دولیکوسفالی از بیمارستان مرخص می شوند. بدشکلی های وضعیتی جمجمه بر رشد مغز یا رشد فکری تأثیر نمی گذارد. این نوع عارضهها صرفاً مربوط به زیبایی هستند و اکثر آنها نیازی به جراحی ندارند.
برخی تحقیقات نشان می دهد که عوامل ژنتیکی به طور خاص با دولیکوسفالی مرتبط با کرانیوسینوستوزیس مرتبط است، علت واقعی این بیماری هنوز به طور کامل شناخته نشده است. برخی از موارد شدید دولیکوسفالی می تواند جدی تر باشد و ممکن است بر سلامت و رشد کودک شما تأثیر بگذارد. مطالعات پیشین نشان می دهد که عواقب طولانی مدت این عارضه به طور کامل شناخته نشد است. اما با تاخیر دستیابی به مهارت، سفتی در عضلات مرتبط با ستون فقرات و ایجاد عدم تقارن حرکتی مرتبط است. یک ناهنجاری قابل توجه تر نیز می تواند بر عزت نفس و اعتماد به نفس افراد با رشد آنها در بزرگسالی تأثیر بگذارد.
اگر نگران این هستید که کودک شما ممکن است یک مورد شدید دولیکوسفالی داشته باشد که ممکن است منجر به مشکلات رشدی، سلامتی یا روانی شود، باید با پزشک اطفال خود صحبت کنید. آنها به شما اطلاع میدهند که آیا آزمایشهایی مانند عکس رادیولوژی، سی تی اسکن برای درک بهتر نحوه تأثیر این شرایط بر روی نوزاد شما نیاز است یا نه. برخی از موارد خفیف دولیکوسفالی و سایر موارد بدشکل جمجمه نیازی به درمان ندارند، زیرا معمولاً با رشد کودک شما برطرف می شوند. در موارد تغییر شکل متوسط یا شدید جمجمه، درمان ها و سایر مداخلات ممکن است ضروری باشد.
درمان این عارضه چیست؟
سه مداخله اصلی برای وضعیت بدشکلی جمجمه وجود دارد: وضعیت دهی، درمان با کلاه فرم دهی و جراحی.
با تغییر متناوب سر نوزاد، انتظار ایجاد بهبود تا سه ماهگی وجود دارد. پس از آن درمان با کلاه، بدون ضرر و ایجاد عوارض خاصی پیشنهاد میشود. جراحی در موارد شدید یا باز نبودن درز جمجمه به تشخیص پزشک اطفال انجام می گردد.
دولیکوسفالی جنین
دولیکوسفالی کشش سر نوزاد به دلیل نحوه قرارگیری آن در رحم است. معمولاً سر نوزادان پس از تولد یا در چند هفته اول زندگی کمی ناخوشایند به نظر می رسد. این به این دلیل است که سر یک نوزاد باید به اندازه کافی انعطاف پذیر باشد تا بتواند تغییرات زیادی را که در دوران بارداری، زایمان و سال اول زندگی رخ می دهد، در خود جای دهد. این جابجایی معمولاً بسیار خفیف است و خود به خود برطرف می شود. اما اگر سر فرزندتان به طور قابل توجهی خراب و کشیده شود چه اتفاقی می افتد؟ آیا این نشان دهنده مشکل است؟ اگر جمجمه کودک شما کشیده به نظر برسد، ممکن است تشخیص داده شود که جمجمه کودک شما به دولیکوسفالی مبتلا شده است.
علت دولیکو جنین
دولیکوسفالی، که اکثرا به عنوان “NICU” شناخته می شود، معمولاً نوزادان نارس را که مدتی را در NICU گذرانده اند، تحت تاثیر قرار می دهد. کتابخانه ملی پزشکی ایالات متحده توضیح می دهد که دولیکوسفالی بیشتر در نوزادان نارس زیر ۳۲ هفته رخ می دهد. و در نتیجه حالت درازکش یا دراز کشیده (یعنی روی شکم) ایجاد می شود. در بخش مراقبتهای ویژه، از این زمان برای مراقبت از سلامت این کودکان استفاده میشود:
از جمله برای کاهش خطر رفلاکس، آپنه (قطع موقت تنفس) و برادی کاردی (کُندی ضربان قلب)، اما متاسفانه این امر میتواند منجر به در برخی موارد، دولیکوسفالی تا زمانی که کودک به خانه می رود برطرف می شود، اما در موارد دیگر مشکل همچنان ادامه دارد و کودکان مبتلا به دولیکوسفالی از بیمارستان مرخص می شوند. به طور معمول، با رشد مغز کودک، بخیه ها (معروف به بخیه) از بین استخوان های جمجمه عبور می کنند و به شکل طبیعی سر منتهی می شوند. اگر یک یا چند مورد از این بخیهها زود بسته شوند، باعث میشود جمجمه در جهت بخیههایی که باز میمانند رشد کند، که میتواند به شکل غیرطبیعی سر منجر شود.
نتیجه یک جمجمه بلند، باریک و قایق مانند است. بر روی برآمدگی (منطقه بیرون زده) از درزهای جاروب بسته دیده می شود. شکل غیر طبیعی جمجمه ممکن است به دلیل وضعیت غیر طبیعی جنین در حال رشد در دوران بارداری، وضعیت خواب نادرست یا سفتی گردن باشد.این عارضه دو علت اصلی دارد: کرانیوسینوستوز یا وضعیت نامناسب بدن.استخوان های جمجمه در نوزادان به هم متصل نیستند. در فضای بین این استخوان ها ماده ای کشسان به نام بخیه وجود دارد. از آنجایی که بخیه ها مایع هستند، به مغز اجازه رشد و تکامل می دهند. کرانیوسینوستوزیس یک بیماری مادرزادی است که در آن استخوانهای جمجمه کودک قبل از رشد کامل مغز به هم میپیوندند. در نوزادان مبتلا به کرانیوسینوستوز، رشد مغز در بخشی از جمجمه که خیلی سریع بسته می شود متوقف می شود، در حالی که بقیه مغز به رشد خود ادامه می دهد.
هنگامی که این اتفاق می افتد، جمجمه شکل غیر طبیعی به خود می گیرد. اگرچه انواع مختلفی از کرانیوسینوستوز وجود دارد، سینوستوز ساژیتال بیشتر با دولیکوسفالی همراه است. بخیه ساژیتال معمولا در پایان عمر، بین سنین ۲۱ تا ۳۰ سالگی بسته می شود. این ناهنجاری ها بر نوزادان نارس که برای مدت طولانی در بخش مراقبت های ویژه نوزادان بوده اند، تاثیر می گذارد. این وضعیت برای محافظت از سلامت نوزادان نارس از جمله کاهش خطر رفلاکس، آپنه و برادی کاردی استفاده می شود، اما متاسفانه می تواند منجر به دولیکوسفالی شود.
در برخی موارد، تا زمانی که کودک مرخص می شود، این وضعیت برطرف می شود، اما در موارد دیگر ادامه می یابد و کودکان مبتلا به دولیکوسفالی از بیمارستان مرخص می شوند. ناهنجاری های وضعیتی جمجمه بر رشد مغز یا رشد فکری تاثیر نمی گذارد. این نوع عوارض صرفاً زیبایی هستند و اکثراً نیازی به جراحی ندارند. برخی از مطالعات نشان می دهد که عوامل ژنتیکی به طور خاص با dolichocephaly مرتبط با کرانیوسینوستوز مرتبط است، علت واقعی این بیماری هنوز به طور کامل شناخته نشده است. برخی از موارد شدید دولیکوسفالی ممکن است جدی تر باشند و ممکن است بر سلامت و رشد کودک شما تاثیر بگذارند. تحقیقات قبلی نشان می دهد که عواقب طولانی مدت این عارضه به طور کامل درک نشده است. اما تاخیر در کسب مهارت با سفتی عضلات مرتبط با ستون فقرات و ایجاد عدم تقارن حرکتی همراه است.
یک ناهنجاری مهم تر نیز می تواند بر عزت نفس و اعتماد به نفس افراد با افزایش سن تاثیر بگذارد. اگر نگران این هستید که فرزندتان ممکن است به شکل شدید دولیکوسفالی مبتلا شود که ممکن است منجر به مشکلات رشدی، سلامتی یا روانی شود. اگر چنین است، باید با پزشک اطفال خود صحبت کنید. آنها به شما اطلاع خواهند داد که آیا آزمایش هایی مانند اشعه ایکس یا سی تی اسکن برای درک بهتر اینکه چگونه این بیماری بر کودک شما تاثیر می گذارد، نیاز است یا خیر. برخی از موارد خفیف دولیکوسفالی و سایر موارد تغییر شکل جمجمه نیازی به درمان ندارند زیرا معمولاً با رشد کودک برطرف می شوند. در موارد تغییر شکل متوسط یا شدید جمجمه، ممکن است نیاز به درمان و مداخلات دیگر باشد.
دولیکوسفال در سونوگرافی
دولیکوسفالی به سر کشیده کودک اشاره دارد. اگر این کلمه را در سونوگرافی غربالگری نوزادان مشاهده کردید، نگران نباشید، بدانید که سر نوزاد از چندین صفحه نرم تشکیل شده است که در بدو تولد به طور کامل جمع نشده اند. طبق گفته آکادمی اطفال آمریکا، حدود ۲۰ درصد از بدشکلی های جمجمه در هنگام زایمان یا در نتیجه موقعیت کودک در رحم رخ می دهد. اما اغلب این اتفاق پس از تولد رخ می دهد. در ۴-۱۲ هفته اول است، زمانی که نوزادان زمان زیادی را دراز کشیده و تحرک کمتری دارند.
دولیکوسفالی نوزاد
اسکافوسفالی حالتی است که در آن سر باریک و بلند می شود. گاهی اوقات به آن دولیکوسفالی نیز می گویند. علت این حالت بسته نشدن کامل بخیه ساژیتال جمجمه اتصال دهنده دو نیمکره جمجمه است. وقتی کودک این مشکل را دارد، والدین ممکن است متوجه شوند که گوش های فرزندشان در یک جهت نیست. از آنجا که این وضعیت می تواند با سینوستوز (اتحاد دو استخوان) نیز همراه باشد، درمان آن ممکن است شامل استفاده از ارتزهای جمجمه نباشد. زیرا کلاه ارتوپدی به عنوان یک ارتز اصلاحی موثر بر روی جمجمه های انعطاف پذیر قرار می گیرد. در حالی که اسکافوسفالی سینوس کل با شکل سر همراه است که نمی تواند در عرض رشد کند. اصطلاح دولیکوسفالی معمولاً برای توصیف شکل سر که معمولاً در نوزادان نارس دیده می شود استفاده می شود. شکل سر نوزادان در این شرایط باریک و نازک است. به محض اینکه کودک به اندازه کافی قوی شد که بتواند سر خود را حمایت کند، خود اصلاحی شروع می شود.
خطرات دولیکوسفالی
طبق AAP، حداکثر موارد ناهنجاری سر کودک یا ناهنجاری جمجمه شدید نیست و تأثیری بر سلامت کودک ندارد. آکادمی اطفال آمریکا می نویسد: ناهنجاری های موضعی جمجمه در حال حاضر دیگر تاثیری بر رشد مغز ذهن یا رشد عقلی ندارند و آن نوزادان بی عیب و نقص زیبا هستند و اکثر آنها نیازی به جراحی ندارند. با این حال، چند مورد شدید از dolichocephaly ممکن است مهم تر باشد و می تواند بر سلامت رشد مغز و سلامت نوزاد شما تأثیر بگذارد.
همانطور که گزارش ملی پزشکی ایالات متحده توضیح می دهد: نتایج طولانی مدت دولیکوسفالی کاملاً شناخته شده نیست، با این حال به عقب افتادگی رشد در مهارت ها، سفتی در اکستانسورهای ستون فقرات و ادکتورهای شانه و عدم تقارن حرکتی مربوط می شود. اگر درگیر این هستید که کودک نوپای شما ممکن است یک مورد بیش از حد دولیکوسفالی داشته باشد که می تواند منجر به مشکلات رشد یا مشکلات مختلف تناسب اندام شود، باید با پزشک اطفال خود در میان بگذارید. اگر ارزیابی هایی از جمله سی تی اسکن برای تشخیص بیشتر اثر دولیکوسفالی برای کودک نوپا انجام شود و اگر مداخلات منحصر به فردی لازم باشد، ممکن است به شما اطلاع دهند.
درمان های دولیکوسفالی
برخی از موارد جزئی دولیکوسفالی و ناهنجاریهای مختلف جمجمه نیازی به درمان ندارند، زیرا معمولاً با رشد کودک شما برطرف میشوند. در موارد ناهنجاری خفیف یا شدید جمجمه، درمان ها و مداخلات مختلف می تواند ضروری باشد. این چیزی است که پزشک در مورد آن صحبت خواهد کرد، زیرا تمایل به آن مداخلات برای هر نوزادی متفاوت است. طبق AAP، ۳ درمان های اساسی برای ناهنجاری های جمجمه و موقعیت های ناهنجاری جمجمه وجود دارد:
- فیزیوتراپی: هنگام مقابله با دولیکوسفالی، یک فیزیوتراپیست درمانگر می تواند برای کودکان مفید باشد. آنها می توانند هر گونه تاخیر رشدی را روی نوزاد شما بخوانند و به علاوه ورزش های کششی و وضعیتی را ارائه دهند که می توانید همراه با نوزاد خود در خانه انجام دهید.
- کلاه درمانی: برخی از نوزادان با سر ناقص ممکن است از کلاه ایمنی نیز استفاده کنند. این معمولاً توصیه می شود در حالی که سر نوزاد دراز است و تا پنج یا شش ماهگی صاف نمی شود. کلاه ایمنی باید از طریق یک متخصص تجهیز شود.
- جراحی: جراحی برای سرهای ناقص در موارد شدید پیشنهاد میشود، اگر تکنیکهای درمانی مختلف مؤثر نبودهاند و در صورت لزوم، به شما کمک میکند تا کودک را به سلامت کامل برسانید. شما معمولاً باید با یک جراح مغز و اعصاب یا ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی پلاستیک اطفال صحبت کنید که تقریباً از نوع تغییر شکل جمجمه کودک نوپا شما آگاه است.
درمان خانگی دولیکوسفالی
علاوه بر درمانهای تخصصی، روشهایی وجود دارد که میتوانید به شکلگیری جمجمه کودک در خانه کمک کنید. در اینجا چند نکته AAP وجود دارد که می توانید در داخل خانه امتحان کنید:
- برای مقابله با دولیکوسفالی، نقش کودک خود را به او واگذار کنید و او را برای مدت طولانی در یک نقش قرار ندهید، به خصوص چیزهایی که به سر او فشار وارد می کنند. به عنوان مثال، کودک را برای مدت طولانی روی صندلی ماشین یا چرخاندن نوزاد رها نکنید.
- هنگام شیر دادن، کف دست ها را عوض کنید تا به شکل مناسب سر کودک کمک کنید.
- عملکرد کودک خود را در داخل تشک به طور مداوم تغییر دهید، معمولاً نوزادان را به پشت می خوابانند.
- به کودک خود امکان حرکت دادن بدهید. تایک شکم برای این کار عالی است و کودکان نوپا با ناهنجاری های جمجمه نیز ممکن است بخواهند تاک شکم بیشتر از دیگران جریان داشته باشد.
دولیکوسفالی چگونه تشخیص داده می شود؟
این سوابق ممکن است با بارداری مادر، وضعیت رشد جنین در مقطعی از بارداری، شروع نابهنگام ( تولد زودرس)، شروع ضربه، بیش از یک تولد و وضعیت خواب کودک نوپا مرتبط باشد. برای تشخیص صحیح، اشعه ایکس و اندازه گیری جمجمه انجام می شود.
چه عواملی باعث ایجاد دولیکوسفالی می شود؟
استخوان های جمجمه در نوزادان به هم متصل نیستند. مثل قاره ها روی زمین، در شکاف بین آن استخوانها، یک ماده خمیده به نام بخیه وجود دارد. از آنجایی که بخیه ها مایع هستند، به ذهن اجازه رشد و تکامل می دهند. کرانیوسینوستوز یک اختلال شروعی است که در آن استخوانهای جمجمه نوزاد زودتر از رشد کامل ذهن به طور جمعی به هم میپیوندند. در نوزادان مبتلا به کرانیوسینوستوز، رشد ذهن در داخل بخشی از جمجمه که خیلی سریع بسته میشود، متوقف میشود، حتی زمانی که اجزای مختلف ذهن در حال رشد هستند و در نهایت موجب دولیکوسفالی می شود.
آیا دولیکوسفالی می تواند بر رشد مغز تأثیر بگذارد؟
اگر درگیر این هستید که کودک شما همچنین ممکن است یک مورد شدید دولیکوسفالی داشته باشد که میتواند باعث مشکلات رشد مغز یا تناسب اندام شود، باید با پزشک اطفال خود صحبت کنید. آنها می توانند به شما کمک کنند تا تشخیص دهید که آیا ارزیابی هایی مانند اشعه ایکس، سی تی اسکن برای تشخیص بیشتر اینکه چگونه موقعیت بر کودک شما تأثیر می گذارد، لازم است یا خیر.
یا دولیکوسفالی در جنین خطرناک است؟
برخی از موارد متوسط دولیکوسفالی و موارد مختلف تغییر شکل جمجمه اکنون دیگر نیازی به درمان ندارند، زیرا معمولاً با رشد نوزاد شما برطرف می شوند. در موارد ناهنجاری خفیف یا شدید جمجمه، درمانها و مداخلات مختلف ممکن است ضروری باشد.