نمودار رشد سر نوزاد

بررسی و پایش رشد نوزاد بهترین روش برای کسب اطمینان از سلامت، تغذیه کافی و رشد مناسب او می‌باشد. در این صورت اگر هر مشکلی در فرایند رشد کودک پیش بیاید، می‌توان با تشخیص به موقع به درمان مناسب اقدام کرده و از مشکلات جبران ناپذیر برای سلامت کودک پیشگیری نمود. نمودارهای رشد، شاخص‎هایی هستند که میزان رشد نوزاد را نشان می‌دهند تا بتوان با جامعه آماری مقایسه کرده و به اطلاعات مفیدی دست یافت. مهم‌ترین شاخص‌های رشد برای کودکان شامل نمودار وزن، نمودار قد، نمودار رشد دور سر نوزاد، و شاخص توده بدنی است که با توجه به سن نوزاد مورد ارزیابی قرار می‌گیرند. در این مطلب به بررسی و توضیح نمودار رشد سر نوزاد می‌پردازیم و علل بروز مشکلات احتمالی در این زمینه را با هم بررسی خواهیم کرد.

نمودار رشد اندازه دور سر

به طور کلی به منظور استفاده از نمودارهای رشد، لازم است سن کودک را در قسمت افقی نمودار پیدا کرده و یک خط عمودی به صورت فرضی رسم کنیم. سپس اندازه دور سر، قد و یا وزن یا هر کدام از شاخص‌های مورد نظرمان را در قسمت عمودی نمودار یافته و یک خط افقی به صورت فرضی می‌کشیم. در نهایت نقطه‌ی محل تقاطع دو خط فرضی را مشخص کرده و همین کار را در بازه‌های زمانی منظم (مثلا هر ماه) تکرار می‌کنیم. از اتصال نقطه‌ها منحنی رشد مورد نظر ایجاد می‌شود و می‌توانیم با استفاده از آن میزان رشد نوزادمان را در مقایسه با سایر همسالانش مقایسه کنیم.

جهت کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با قوزبند طبی کلیک کنید.

در میان شاخص‌های ذکر شده، اندازه و نمودار رشد سر نوزاد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به دلیل این‌که شاخص مناسبی در بررسی رشد طبیعی مغز نوزاد می‌باشد. به همین دلیل لازم است محیط دور سر کودک از بدو تولد تا دو سالگی در فواصل منظم اندازه گرفته شده و بر روی نمودار رشد دور سر نوزاد ثبت شود. همان‌گونه که می‌دانید، نقاط نرم روی سر کودک یا ملاج‌ها به مرور تا سن ۱۸ ماهگی سفت و بسته می‌شوند. در این زمان است که اندازه دور سر فرد تقریبا ثابت خواهد شد. یکی از نکاتی که باید در تحلیل نمودار رشد دور سر به آن توجه کنید این است که اندازه دور سر هر فرد به میزان زیادی به ژنتیک او بستگی دارد و در واقع جزو ویژگی‌های ارثی از پدر و مادر قرار دارد. بنابراین اگر نمودار رشد سر نوزاد کمی نسبت به صدک ۵۰ فاصله داشته باشد، کاملا طبیعی است و نگران‌کننده نخواهد بود. یعنی اگر پدر و مادر هر دو دارای محیط سر بزرگ باشند، کاملا طبیعی است که اندازه دور سر نوزادشان هم کمی بیشتر باشد.

نمودار رشد سر نوزاد دختر

به دلیل تفاوت‌های ذاتی میان دختران و پسران، متخصصان به تهیه‌ی نمودار رشد سر نوزاد به تفکیک جنسیت اقدام کرده‌اند. در این نمودار دور سر نوزاد به تفکیک سن او بر اساس جنسیت نشان داده شده است. مانند همه‌ی نمودارها خط افقی نشان دهنده‌ی سن نوزاد به ماه و خط عمودی بیانگر اندازه دور سر نوزاد است و اندازه آن به سانتی متر می‌باشد.
بنابراین می‌توانید اندازه دور سر نوزاد دخترتان را با اطلاعات موجود در این جدول مقایسه کنید تا نسبت به سلامت و طبیعی بودن روند رشد او اطمینان حاصل نمایید. برای تفسیر درست باید بدانید که به عنوان مثال اگر اندازه دور سر نوزاد شما در صدک ۴۰ قرار دارد، یعنی به طور متوسط از هر ۱۰۰ نوزاد، ۴۰ نوزاد اندازه دور سر کوچک‌تر از او دارند.

نمودار رشد سر نوزاد پسر

هم‌چنین برای مقایسه‌ی اندازه دور سر نوزاد پسرتان با نمودار رشد سر نوزاد پسر در حالت مرجع می‌توانید از اطلاعات موجود در این جدول استفاده کنید.

دراز بودن سر نوزاد

در برخی موارد سر نوزاد در زمان زایمان طبیعی و هنگام عبور از رحم اندکی به صورت کشیده در می‌آید. این فرم‌دهی به دلیل فشارهای ناشی از کانال زایمان است یا ممکن است پس از تولد نوزاد، به دلیل خواباندن مداوم او در یک وضعیت ثابت، فشاری به سر وارد شود که شکل سر را با تغییر مواجه کند. چون همان‌گونه که گفتیم سر نوزادان از بدو تولد دارای قسمت‌های نرم هستند که در واقع در این قسمت‌ها جمجمه هنوز سفت نشده است تا هم سر نوزاد بتواند به راحتی از رحم عبور کند و هم مغز بتواند در طول یک سال اول زندگی به میزان کافی رشد کند. به همین دلیل است که والدین باید از قرار دادن سر نوزاد برای مدت طولانی در یک موقعیت ثابت اجتناب کنند تا از ابتلای او به سندرم سر تخت جلوگیری شود. هم‌چنین لازم است والدین به بررسی نمودار رشد سر نوزاد در فواصل منظم بپردازند تا مشکلی در رشد مغز کودک ایجاد نشود.

علت دراز بودن سر نوزاد

چندین دلیل برای صاف شدن سر نوزاد شناخته شده است. مهم‌ترین این دلایل همان نرم بودن جمجمه نوزاد و فشارهایی است که از جانب سطوح سفت مانند بالش یا تخت یا صندلی به آن وارد می‌شود.

اندازه طبیعی دور سر نوزاد دختر و پسر

به طور کلی فاصله میان وسط پیشانی نوزاد تا دورترین قسمت پشت سر را به عنوان اندازه دور سر تعیین می‌کنند و آن را با نمودار رشد سر نوزاد در حالت استاندارد مورد مقایسه قرار می‌دهند. البته همان‌گونه که گفتیم اندازه دور سر نوزادان پسر و دختر با هم تفاوت دارد. معمولا پسران دارای دور سر بزرگ‌تر نسبت به دختران هستند. هم‌چنین ژنتیک در این امر نقش زیادی دارد. به همین دلیل اگر در نمودار رشد دور سر نوزاد تان با اندکی تفاوت مواجه شدید، نگران نباشید.

عوامل موثر بر اندازه دور سر کودک

اصلی‌ترین دلیل موثر بر اندازه دور سر نوزاد، ژنتیک است. به عنوان دیگر عوامل موثر بر کوچک بودن دور سر نوزاد می‌توان به مصرف برخی داروها توسط مادر در زمان بارداری، بیماری‌ و اختلالات ژنتیکی، قرار گرفتن جنین در معرض اشعه ایکس، آسیب به جنین یا نوزاد و غیره اشاره کرد. همچنین دلایل اصلی بزرگ شدن بیش از اندازه دور سر نوزاد نیز می‌تواند شامل تجمع مایع داخل مغز، بیماری‌ها و مشکلات ژنتیکی، کمبود برخی ویتامین‌ها مخصوصا ویتامین D، وجود توده درون مغز و غیره باشد.
در صورت مشاهده‌ی هرگونه مشکل یا احساس نگرانی در مورد نمودار رشد سر نوزاد خود بهتر است به یک متخصص اطفال مراجعه نمایید.