خاری از جنس استخوان در پاشنه به نام «خار پاشنه» (Heel Spur)

زمان مطالعه: ۵ دقیقه

خار پاشنه (Heel Spur) به یک بیرون زدگی استخوانی گفته می شه که در عکس رادیوگرافی و از نمای کناری پا دیده میشه و اغلب در زیر پاشنه احساس میشه. این برجستگی، از انبار شدن کلسیم به وجود میاد و به اشکال مختلف نوک تیز و قلاب شکل دیده میشه.

دلایل زیادی برای شکل گرفتن خار پاشنه وجود داره اما در افرادی که دچار التهاب نیام کف پا یا فاشیای پلنتار(plantar fascia)  هستند، بیشتر دیده می شه. فاشیای پلنتار، یکی از انتقال دهنده های وزن به سراسر کف پا در هنگام دویدن و راه رفتنه؛ هم چنین به وجود آورنده ی قوس کف پاست و زمانی که ملتهب میشه، میتونه باعث به وجود آمدن خار پاشنه در محل اتصال fascia و استخوان پاشنه بشه. به این مشکل پلنتار فاشیاتیس Plantar fasciitis گفته می شود.

اغلب افراد وقتی درد پاشنه دارند، فکر می کنند که این درد به خار پاشنه مربوط میشه. اما تحقیقات نشان دادند که از هر ۱۰ نفر یک نفر خار پاشنه داره و از هر ۲۰ نفری که دارای خار پاشنه هستند، ۱ نفر درد پاشنه رو حس می کنه.

اکثرا این خار پاشنه نیست که باعث درد میشه بلکه التهاب باند کف پا یا همان فاشیای پلنتار در قسمت زیر پاشنه ست که با گام برداشتن باعث ایجاد حس درد میشه. در مورد عوامل مختلف درد پاشنه و روش‌های درمان آن قبلا توضیح داده‌ایم.

درد پاشنه هنگام صبح

اگر صبح ها بعد از خواب، در سه قدم اول دچار درد زیادی هستید، این احتمال میره که به این مشکل دچار شده باشید! و اما دلیل این داستان را در ادامه بخونید:

 علت درد صبحگاهی پاشنه این است که در مدت استراحت و خواب، انگشتان پا به پایین متمایل میشن. در نتیجه، فاشیای پلنتار در کمترین طول خودش قرار داره. با برداشتن یکی دو قدم اول بعد از بلند شدن از تختخواب، کشش زیادی به یکباره در این بافت ایجاد می شه. گفته میشه که این حس شبیه به قدم گذاشتن روی چاقو میمونه. کم کم با ایجاد کشش در قدم های بعدی درد کاهش پیدا می کنه و این حس خیلی کم رنگ تر میشه. اما هم چنان درد به صورت خفیف ادامه داره به طوری که وقتی زیاد می ایستیم یا قدم میزنیم شدید میشه.

چطور خار پاشنه تشخیص داده می شه؟

خار پاشنه به راحتی در عکس رادیوگرافی قابل مشاهده است. این برجستگی جزئی ممکنه به ۱.۵ سانت هم برسه.

از روی چه علامت هایی بفهمیم که خار پاشنه داریم؟

• التهاب و تورم
• حس داغی و سوزش
• درد در هنگام راه رفتن با پای برهنه (بدون کفش یا دمپایی)
• سبک اشتباه زندگی مانند زیاد دویدن و پریدن مخصوصا روی سطوح سخت. در سربازانی که رژه های طولانی مدت انجام میدن، ضربه های مکرر پا به زمین علت اصلی ایجاد این خار استخوانی است.
• چاقی، وزن زیاد و یا حمل کردن وزنه های سنگین هم احتمال ایجاد این امر رو افزایش میده.
• کفش نامناسب که اندازه نباشه یا احاطه کننده ی خوبی (مثل دمپایی) نباشه احتمال خار پاشنه رو بیشتر میکنه.

درمانگرتون در زمان مراجعه شما ممکنه از سابقه ی درد پاشنتون بپرسه؛  معاینه ی بالینی پاشنه و انجام دادن بازه‌ی حرکتی مچ پا برای بررسی محل و اندازه‌ی درد انجام میشه. ممکنه برای تشخیص درست تر نیاز به عکس رادیوگرافی باشه.

راه های درمان

اولین راه برای درمان خار پاشنه ابتدا استراحت و کنترل التهاب، پیشنهاد می شود. روش های دیگری مثل استفاده از یخ، داروهای ضد التهاب، نرمش و کشش، استفاده از بریس‌ها که اسپلینت نیز نامیده می شوند، فیزیوتراپی و در نهایت اگر درمان های گفته شده اثربخش واقع نشوند، تزریق کورتون به دستور پزشک ممکن است انجام شود.

جراحی یکی از درمان هاییست که معمولا توسط جراحان نیز گزینه ی انتخابی نمی باشد. چون که با شکافتن کف پا، در جهت دسترسی و تراشیدن ضایعه استخوانی خار پاشنه، چربی هایی که حکم ضربه گیر دارند نیز شکافته می شوند که بعد از ترمیم ممکن است تغییر شکل بیابند و خاصیت خود را از دست بدهند که مشکلاتی نظیر آرتروز مچ پا، ساییدگی پاشنه و عوارض دیگری به همراه داشته باشند.

سرما درمانی

کسانی که از خار پاشنه رنج می برند می توانند از کمپرس یخ و سرد برای کمک به کاهش هرگونه التهاب استفاده کنند. کیسه ی یخ باید در یک پارچه پیچیده شود تا یخ مستقیماً با پوست در تماس قرار نگیرد. از کمپرس سرد نیز می توان برای تسکین استفاده کرد. سرما درمانی را می توان تا چهار بار در روز در فواصل ۱۰ تا ۱۵ دقیقه ای تکرار نمود.

کفی ها : یکی از موثرترین و مقرون به صرفه ترین روش های درمان خار پاشنه

کفی ها، چرخش پا را کنترل کرده و از قوس های آناتومیک کف پا حمایت می کنند. هم چنین به آزاد شدن تنش روی فاشیای کف پا کمک می کنند و در نتیجه علت پلانتار فاشیاتیس و استخوان موجود در پاشنه را درمان می کنند. به علاوه، یک پد پاشنه نرم با جذب ضربه به کاهش فشار روی پاشنه دردناک کمک می کند و باعث تسکین بیشتر و راحتی در راه رفتن می شود. کفی ها، انواع مختلفی دارند. اکثر افراد از کفی های پیش ساخته که به صورت پدهای ژله ای و سیلیکونی در پاشنه هستند استفاده می کنند. اما این پدها در دراز مدت و موارد متوسط تا شدید، موثر نیستند.

در کلینیک پیوند، انواع مداخلات و درمان های ارتوزی –کفی های طبی، صندل طبی و اسپلینت های شبانه- توسط متخصصین به صورت سفارشی در سریع ترین زمان  ساخته می شود.

مطالعات جدید حاکی از آن است که حمایت قوس پا در کفی ها و استفاده از صندل های طبی یکی از بهترین و اثربخش ترین روش های درمان است.پیشنهاد می‌شود ویژگی‌های کفش و کفی‌های مناسب را در مطلب دیگری بخوانید. حتی در موارد خیلی شدید، اسپلینت های شبانه که زاویه ی مچ را در ۹۰ درجه نگه می دارند و در طول شب، فاشیای پلنتار را در حداکثر طول نگه می دارند، توصیه می شوند.