مراحل شدت آرتروز زانو یا استئوآرتریت زانو

زمان مطالعه: ۴ دقیقه

استئوآرتریت زانو یا آرتروز زانو (OA) به پنج مرحله تقسیم می شود. مرحله صفر به یک زانوی طبیعی و سالم گفته می‌شود. بالاترین مرحله ، ۴ ، به OA شدید اختصاص یافته است. استئوآرتریت در این مرحله ممکن است درد قابل توجهی ایجاد کند و حرکت مفصل زانو را مختل کند.

مرحله صفر:

مرحله صفر استئوآرتریت به عنوان مرحله سلامتی کامل زانو شناخته می شود. مفصل زانو هیچ علامتی از استئوآرتریت را نشان نمی‌دهد و عملکرد آن بدون هیچ گونه اختلال یا درد صورت می‌گیرد.

درمان مرحله صفر:

هیچ گونه درمانی برای این مرحله مورد نیاز نیست.

مرحله یک استئوآرتریت زانو:

فرد در مرحله یک استئوآرتریت با رشد بسیار جزئی خار استخوان مواجه می‌شود.

خار استخوانی در واقع رشد استخوانی هست که اغلب در جایی رخ می دهد که استخوان‌ها در تماس با یکدیگر در محل مفصل قرار بگیرند.

 فردی که در مرحله یک از استئوآرتریت است، به دلیل سایش بسیار جزئی بر روی اجزای مفصل، معمولاً هیچ درد و ناراحتی را تجربه نخواهد کرد.

درمان مرحله یک:

بدون علائم ظاهری استئوآرتریت، بسیاری از پزشکان نیاز به انجام هرگونه درمان برای مرحله یک استئوآرتریت را ضروری نمی‌بینند. اما اگر مستعد ابتلا به استئوآرتریت هستید یا در معرض خطر بیشتری قرار دارید، پزشک ممکن است به شما توصیه کند مکمل های دارویی مصرف کنید یا برای تسکین هرگونه علائم جزئی استئوآرتریت و کاهش سرعت پیشرفت آن، روزانه ورزش کنید.

مرحله دو استئوآرتریت زانو:

مرحله دو استئوآرتریت مرحله “خفیف” نامیده می‌شود.
عکس رادیوگرافی از مفاصل زانو در این مرحله رشد خار استخوانی را بیشتر نشان می دهد، اما غضروف ها هنوز در وضعیت سالم هستند. یعنی فضای بین استخوان‌ها طبیعی است و استخوان ها روی هم ساییده یا خراشیده نمی‌شوند. در این مرحله، مایع سینوویال یا مایع مفصلی نیز به میزان کافی برای حرکت طبیعی مفصل وجود دارد. با این حال، این مرحله ای است که افراد ممکن است برای اولین بار با علائمی مثل درد پس از یک روز طولانی راه رفتن یا دویدن، سفتی در مفصلی که برای چندین ساعت استفاده نشده، یا حساسیت به لمس زانو یا درد هنگام خم شدن روبرو شوند.

درمان مرحله دو:

همواره با پزشک خود در تماس باشید تا در مورد علائم احتمالی استئوآرتریت صحبت کنید. پزشک در مراحل اولیه ممکن است قادر به تشخیص بیماری باشد. در مراحل اولیه شما قادر به جلوگیری از پیشرفت بیماری هستید. چندین روش درمانی مختلف می تواند به تسکین درد و ناراحتی ناشی از این مرحله خفیف استئوآرتریت کمک کند. این روش‌های درمانی عمدتاً غیر دارویی هستند و این بدان معناست که برای تسکین علائم نیازی به مصرف دارو ندارید. اگر اضافه وزن دارید، کاهش وزن از طریق رژیم و ورزش می تواند علائم جزئی را از بین ببرد و کیفیت زندگی شما را بهبود بخشد. حتی افرادی که اضافه وزن ندارند، از فواید ورزش در کاهش علائم بیماری بهره مند می شوند. به طور مثال ایروبیک و تمرینات قدرتی می توانند به تقویت عضلات اطراف مفصل کمک کنند، که باعث افزایش ثبات و کاهش احتمال آسیب دیدگی مفصل می شود.

با جلوگیری از زانو زدن، چمباتمه زدن یا پریدن، از مفصل خود در برابر فشار محافظت کنید. بریس و ارتوزهای مناسب و بستن زانو با بانداژ می تواند به ثبات زانو کمک کند. هم چنین استفاده از کفی مناسب به تنظیم راستای پای شما کمک کند و تا حدی فشاری که به مفصل وارد می کنید را کاهش دهد.

ممکن است برخی از افراد برای تسکین درد خفیف به دارو نیاز داشته باشند که البته مصرف دارو باید همراه با دیگر روش‌های غیر دارویی باشد به عنوان مثال، اگر برای تسکین درد نیاز به مصرف داروهای ضدالتهابی یا مسکن دارید، باید ورزش، کاهش وزن و محافظت از زانو در برابر فشارهای زیاد را نیز همزمان با مصرف دارو انجام دهید تا علائم شما به میزان زیادی برطرف شود و از پیشرفت بیماری جلوگیری شود چون مصرف طولانی مدت دارو عوارض دیگری مانند زخم معده، مشکلات قلبی-عروقی و آسیب‎های کبدی و کلیوی به همراه دارد.

مرحله سه استئوآرتریت زانو:

مرحله سه استئوآرتریت به عنوان مرحله “متوسط” طبقه بندی می شود. در این مرحله، غضروف مفصلی آسیب آشکاری را نشان می‌دهد و فضای بین استخوان ها شروع به کم شدن می کند. افراد با درجه سه استئوآرتریت احتمالاً در هنگام راه رفتن، دویدن، خم شدن یا زانو زدن درد مکرر را تجربه می‌کنند همچنین ممکن است افراد بعد از نشستن برای مدت طولانی یا هنگام بیدار شدن در صبح، سفتی مفصل را تجربه کنند. تورم مفصل نیز ممکن است بعد از مدت طولانی حرکت مشاهده شود.

درمان مرحله سه:

اگر روش های درمانی غیر دارویی موثر واقع نشوند یا درد را تسکین ندهند، ممکن است پزشک دسته ای از داروها را به نام کورتیکواستروئیدها (کورتون) تجویز کند که درد ناشی از استئوآرتریت را کاهش می‌دهند. اثرات تزریق کورتون در حدود دو ماه از بین می رود. در ارتباط با تزریق کورتون باید دقت کافی وجود داشته باشد زیرا تحقیقات نشان می‌دهد که استفاده طولانی مدت از کورتون آسیب مفصلی را بدتر می‌کند. اگر داروهای ضد التهاب یا استامینوفن دیگر اثری نداشته باشند، پزشک مسکن‌های قوی تری را مانند کدئین ها تجویز می‌کند. اگرچه این داروها معمولا برای درمان استئوآرتریت متوسط تا شدید استفاده می‌شوند استفاده طولانی مدت آن‌ها عوارضی را برای فرد به همراه دارد مانند حال تهوع، بی خوابی و خستگی.

اگر درمان‌های غیرتهاجمی برای افراد با استئوآرتریت کافی نباشد مانند فیزیوتراپی، استفاده از بریس و کفی و داروهای ضدالتهابی، ممکن است تزریق داروهای دیگری انجام ‌شود.

مرحله چهار استئوآرتریت زانو:

مرحله چهار استئوآرتریت به عنوان مرحله “شدید” در نظر گرفته می شود. افراد در مرحله چهار هنگام راه رفتن یا حرکت مفصل، درد و ناراحتی زیادی را تجربه می کنند. دلیل آن این است که فضای مفصلی بین استخوان‌ها به طرز چشمگیری در این مرحله کاهش می‌یابد و غضروف مفصلی تقریباً به طور کامل از بین رفته و مفصل را سفت و احتمالاً بی حرکت می‌کند، مایع سینوویال یا مفصلی نیز به طور چشمگیری کاهش می یابد و دیگر نمی‌تواند به کاهش اصطکاک در قسمت های متحرک مفصل کمک کند.

درمان مرحله چهار:

جراحی تنظیم راستای استخوان یا استئوتومی یکی از گزینه ها برای افرادی است که استئوآرتریت شدید دارند. در طی این عمل، جراح برای کوتاه کردن، بلند کردن یا تغییر راستا، استخوان‌ها را در بالا یا پایین مفصل زانو برش می‌دهد، این جراحی در واقع فشار را از روی خارهای استخوانی که رشد کرده‌اند بر می‌دارد و معمولا برای افراد جوان توصیه و تجویز می‌شود. تعویض مفصل زانو یا آرتروپلاستی معمولا آخرین گزینه برای اکثر بیماران با استئوارتریت شدید است. در این روش، جراح مفصل زانو را به طور کامل برداشته و آن را با مفصلی پلاستیکی-فلزی جایگزین می‌کند. عوارض این جراحی ممکن است عفونت و لخته شدن خون (آمبولی) باشد . بهبودی پس از جراحی معمولا چند هفته تا چند ماه طول می‌کشد و در این زمان نیاز است تا بیمار فیزیوتراپی و استفاده از بریس را نیز انجام دهد.