نقایص اسکلتی-عضلانی در کودکان مبتلا به سندرم داون

زمان مطالعه: ۴ دقیقه

سندرم داون یکی از شایع ترین اختلالات ژنتیکی کودکان است. طبق مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری، از هر ۷۰۰ تولد حدود ۱ کودک به این سندرم مبتلا است.

کودکان مبتلا به سندرم داون با تاخیر در رشد و مسائل پزشکی متفاوتی مواجه اند. آنها ممکن است مشکلات ویژه ای در قلب‌، معده‌، چشم‌ها و سایر قسمت‌های بدن داشته باشند. بسیاری از این کودکان مشکلاتی دارند که استخوان‌ها و مفاصل را درگیر می‌کند. این مشکلات اسکلتی عضلانی ممکن است بر حرکت و هماهنگی تأثیر بگذارند و در اواخر زندگی بدتر شوند.

پیش بینی و پرداختن به نقایص اسکلتی عضلانی در دوران کودکی، می تواند سلامت و عملکرد افراد مبتلا به سندرم داون را تا حد زیادی بهبود ببخشد.

شرح سندرم داون در کودکان

شدت تاخیر رشد در کودکان مبتلا به سندرم داون متفاوت است. کودک مبتلا به سندرم داون سرانجام به همان میزان طبیعی رشد در کودکان می رسد‌، با این حال‌، ممکن است سرعت چرخش‌، نشستن‌، ایستادن‌، راه رفتن و سایر فعالیت های بدنی او کندتر باشد.

شایعترین مشکلات اسکلتی عضلانی سندرم داون شامل ضعف تون عضلانی (هیپوتونی) و شل بودن رباط‌های بدن است. این نقایص باعث می‌شوند انعطاف‌پذیری مفاصل از حد طبیعی بیشتر باشد.

بی‌ثباتی مفصل

ران، زانو و دیگر مفاصل کودکان مبتلا به سندرم داون ممکن است از جای خود لغزیده یا دچار در رفتگی شوند.

• بی‌ثباتی مفصل ران:‌ مفصل ران یک مفصل “گوی و کاسه”‌ای است. در یک مفصل نرمال، گوی که انتهای فوقانی استخوان ران (افمور) است محکم درون استابولوم (کاسه) قرار می‌گیرد. از آنجا که رباط‌ها و ماهیچه‌هایی که به نگه داشتن استخوان ها کمک می‌کنند ، در کودکان مبتلا به سندرم داون شل هستند‌، احتمال لغزش استخوان ران از جای خود بیشتر است. با گذشت زمان، بی‌ثباتی مفصل ران کودک ممکن است منجر به دررفتگی مکرر ران شود‌، در این حالت استخوان ران بدون هیچ نیرو یا آسیبی کاملاً از درون کاسه خارج می شود.
• بی‌ثباتی کشکک: بی‌ثباتی‌ پاتلوفمورال (کشکک زانو) یک مشکل شایع اسکلتی عضلانی در کودکان مبتلا به سندرم داون است. کشکک به طور معمول در یک شیار کوچک در انتهای استخوان ران قرار می‌گیرد. هنگامی که زانو خم و صاف می‌شود، کشکک داخل این شیار به سمت بالا و پایین حرکت می‌کند. در کودکان سندرم داون به دلیل ضعف تن عضلانی ممکن است کشکک از شیار خارج شود. این بی‌ثباتی باعث تغییر شکل ظاهری زانوها خواهد شد‌، اما ممکن است علائم دیگری ایجاد نکند. بسیاری از کودکان راه رفتن طبیعی دارند، در حالی که دیگران ممکن است مرتب زمین بخورند.

بی‌ثباتی گردن

در بسیاری از کودکان مبتلا به سندرم داون‌، عضلات و رباط‌هایی که از گردن پشتیبانی می‌کنند ضعیف و شل هستند. این وضعیت می‌تواند به طور بالقوه باعث ایجاد فشار روی طناب نخاعی شود. این فشار به نوبه‌ی خود به کاهش هماهنگی عضلات‌، بی حسی و ضعف منجر می‌شود.

در بیشتر کودکان بی ثباتی گردن با اعمال فشار به نخاع همراه نیست. با این حال، هرگونه تغییر فیزیکی پیشرونده در کودک مبتلا به سندرم داون باید مورد توجه پزشک قرار گیرد. این تغییرات ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• ضعف، کاهش چالاکی و لغزش
• خشک بودن پاها حین راه رفتن
• خشکی گردن، گردن درد و سردرد

مشکلات پا

کودکی مبتلا به سندرم داون ممکن است به صافی کف پا‌، بونیون و دیگر بیماری‌های پا دچار شود. این مشکلات می تواند باعث ایجاد درد در پا شده و بر راه رفتن و تعادل کودک تأثیر بگذارد.

درمان سندرم داون در کودکان

درمان و مراقبت‌های پزشکی زود هنگام می تواند به بهبود سلامت کودک مبتلا به سندرم داون کمک کند.

پزشک شما هنگام برنامه‌ریزی برای درمان فاکتورهای زیادی را در نظر می گیرد. از جمله‌ی این فاکتورها سن کودک‌، سالهای باقی مانده از رشد‌، علائم و هرگونه ناتوانی جسمی ناشی از مشکل ارتوپدی هستند.

درمان غیرجراحی سندرم داون

چندین مورد درمان غیرجراحی برای کمک به کودک مبتلا به سندرم داون وجود دارد.

• فیزیوتراپی: ورزش و فعالیت‌های تقویت کننده ممکن است ضعف تن عضلانی را بهبود بخشد و به محافظت در برابر مشکلات ناشی از انعطاف پذیری بیش از حد مفصل کمک کند. پزشک شما ممکن است هنگامی که کودک شما بسیار کوچک است ، برنامه‌ی فیزیوتراپی خاصی را توصیه کند. مداخله زودهنگام می‌تواند به کودک مبتلا به سندرم داون در دستیابی به مهارت های رشد و ایجاد هماهنگی عضلانی کمک کند. همچنین باعث تحریک و تشویق بیشتر کودک در دستیابی به توانایی های کامل خود در زندگی می‌شود.
• بی‌حرکتی: کودکان مبتلا به بی ثباتی مفصل ران ممکن است به طور موقت با گچ (یا ارتوز) اسپایکا که مفصل ران را باثبات کرده و رباط‌های شل را پایدارتر می‌کند، درمان شوند.
• ارتوزها: برخی از کودکان ممکن است برای تسکین درد و تسهیل فعالیت بدنی به ارتوز نیاز داشته باشند. این ارتوزها ممکن است به شکل کفی‌های حمایت‌کننده‌ی قوس پا، کفش‌های سفارشی ساخت و بریس‌هایی برای رفع مشکلات ناشی از بی‌ثباتی مفصل باشند. با «ارتوز یا بریس و انواع آن را بشناسید» می‌توانید با انواع ارتوز آشنا شوید.
• سبک زندگی سالم: کودک مبتلا به سندرم داون باید تشویق شود که از نظر جسمی فعال باشد و از یک رژیم غذایی سالم و متعادل استفاده کند. این اقدامات به آن‌ها کمک می کند از اضافه وزن و سایر مشکلات وابسته مانند فشار خون و دیابت جلوگیری کنند. پزشک می‌تواند به شما در انجام ورزش منظم شامل فعالیت‌های هوازی‌، تمرینات قدرتی و ورزش‌های کششی کمک کند.

درمان جراحی سندرم داون

اگر مشکلات اسکلتی – عضلانی کودک به درمان‌های غیر جراحی مانند ارتوز و فیزیوتراپی پاسخ ندهد‌، ممکن است پزشک جراحی را به شما پیشنهاد دهد.

• اتصال ستون مهره‌ها: گاهی اوقات کودکی با بی‌ثباتی شدید گردن ممکن است برای حفظ ثبات مهره‌ها به این جراحی نیاز پیدا کند. در این جراحی دیسک بین مهره‌ها را برداشته و مهره‌ها را به هم متصل می‌‌کنند تا به یک ستون بی‌حرکت تبدیل شوند.
• دیگر روش‌های جراحی: برای کنترل شلی مفاصل ران و زانو و مفاصل پا نیز ممکن است به جراحی استخوان‌ها‌، بافت‌های نرم مانند ربا‌ط‌ها یا هر دو نیاز باشد.